ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN OKULA BAĞLILIKLARI İLE AKADEMİK BAŞARILARI VE OKUL ETKİLİLİĞİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER ÖRÜNTÜSÜ
Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı ortaokul öğrencilerinin okula bağlılıkları ile akademik başarıları ve okul etkililikleri arasındaki ilişkiler örüntüsünü incelemektir. Bu araştırmada nicel araştırma modellerinden ilişkisel tarama deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, İstanbul/Ümraniye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı resmi ortaokullarda eğitim gören 918 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Veriler, “Okula Bağlılık Ölçeği” ve “Okul Etkililiği Ölçeği (Öğrenci Versiyonu) tarafından toplanmış, SPSS paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre; ortaokul öğrencilerinin sınıf seviyeleri yükseldikçe etkili okul algıları ve okula bağlılıkları düşmektedir. Bunun yanında öğrencilerin okula bağlılıkları arttıkça akademik başarılarında da artış olduğu saptanmıştır. Etkili okul değişkeninin ise ortaokul öğrencilerinin akademik başarılarını alt boyutlar ve toplam puana göre incelendiğinde etkilemediği ortaya çıkmıştır. Okula bağlılık ve okul etkililiği değişkenleri arasındaki ilişki incelendiğinde ise pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. Öğrencilerin etkili okul algıları güçlendikçe okula bağlılıkları artmaktadır.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to examine the relationship pattern between secondary school students' engagement with school, their academic achievement and school effectiveness. In this study, relational survey design, one of the quantitative research models, was used. The sample of the study consists of 918 students studying at official secondary schools affiliated to Istanbul / Ümraniye District National Education Directorate. The data were collected by the “School Engagement Scale” and the “School Effectiveness Scale (Student Version). The data were analyzed using SPSS package program. According to the results of the research; As the grade levels of middle school students increase, their perception of effective school and their engagement to school decrease. In addition, it was found that as the students' commitment to school increased, their academic achievement also increased. It was found that the effective school variable did not affect the academic achievement of middle school students according to the sub-dimensions and total score. When the relationship between school engagement and school effectiveness variables was examined, a positive relationship was found. As students' perception of effective school gets stronger, their engagement to school increases.
Keywords
- Ada, S., ve Baysal, Z. N. (2015). Türk Eğitim Sistemi ve etkili okul yönetimi. Ankara: Pegem.
- Ada, Ş. ve Akan, D. (2007). Değişim sürecinde etkili okullar. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (16), 343-373.
- Akarsu, N. (2018). Ortaokullarda moral iklim ile öğrencilerin okula bağlılıkları arasındaki ilişki (Ya- yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Akay, E. (2017). Ortaokul öğrencilerinin TEOG başarısına etki eden faktörlerin çok düzeyli analizi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Aksu, E. (2019). İlkokul öğrencilerinin okula bağlılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelen- mesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Arastaman, G. (2009). Lise birinci sınıf öğrencilerinin okula bağlılık durumlarına ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26), 102-112.
- Aslanargun, E. (2007). Okul- aile iş birliği ve öğrenci başarısı üzerine bir tarama çalışma. Sosyal Bilimler Dergisi, (18), 120-135.
- Atik, S. (2016). Akademik başarının yordayıcıları olarak öğretmene güven, okula karşı tutum, okula yabancılaşma ve okul tükenmişliği (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
- Aydın, R. (2018). Ortaokul öğrencilerinin okul aidiyeti ile okul memnuniyeti arasındaki ilişkinin ince- lenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Balcı, A. (1988). Etkili okul. Eğitim ve Bilim, 12(70).
- Balcı, A. (2014). Etkili okul ve okul geliştirme: Kuram uygulama ve araştırma. Ankara: Pegem.
- Başaran, İ. E. (2004). Yönetimde insan ilişkileri: Yönetsel davranış. Ankara: Nobel.
- Bellici, N. (2015). Ortaokul öğrencilerinde okula bağlanmanın çeşitli değişkenler açısından ince- lenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 48-65.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A.
- Can, S. (2008). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin okula bağlılık düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Cemalcılar, Z. (2010). Schools as socialisation contexts: Understanding the ımpact of school cli- mate factors on students‟ sense of school belonging. Applied Psychology, 59, 243.
- Coleman, J., et al. (1966). Equality of educational opportunity. Washington, D.C.: U.S. Department of Health, Education and Welfare.
- Çengel, M., Totan, T. ve Çöğmen, S. (2017). Okula Bağlılık Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), 1820-1837.
- Çobanoğlu, F. ve Badavan, Y. (2017). Başarılı okulların anahtarı: Etkili okul değişkenleri. Pa- mukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (26), 114-134.
- Çubukçu, Z, & Gi rmen, P. (2006). Ortaöğretim kurumlarının etkili okul özelliklerine sahip olma düzeyleri. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 121-136
- Duy, B. ve Yıldız, M. A. (2014). Farklı zorbalık statüsüne sahip erinlerde okula bağlanma ve yalnızlık. Eğitim ve Bilim, 39(174).
- Erdoğdu, M. (2018). Lise öğrencilerinin okula bağlılık ile genel öz-yeterlilik düzeyleri arasındaki ilişki. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(32), 205-227.
- ERG, (2014). Türkiye eğitim sisteminde eşitlik ve akademik başarı araştırma raporu ve analiz. ychttp://www.egitimreformugirisimi.org/wpcontent/uploads/2017/03/ERG_T%C3%BCrkiye-E%C4%9Fitim-SistemindeE%C5%9Fitlik-ve-Akademik-Ba%C5%9Far-Ara%C5%9Ft%C4%B1rma-Raporu-veAnaliz.pdf 11.01.2021 tarihinde alınmıştır.
- Everard, K. B., Morris, G., & Wilson, I. (2004). Effective school management. California: PCP
- Finn, J. D. (1993). School Engagement & Students at Risk. National Center for Education Statistics.
- FitzSimmons, V. C. (2006). Relatedness: The foundation for the engagement ofmiddle school students during the transitional year of sixth grade (Unpublished Doctorate Thesis). Hofstra University, United States.
- Fredricks, J. A., Blumenfeld, P., Friedel, J., & Paris, A. (2005). School engagement. In K. A. Moo- re & L. H. Lippman (Eds.), What do children need to flourish? New York: Springer.
- Green, D., A. (2005). Teachers’, parents’, and students’ perceptions of effective school characteristics of two texas urban exemplary open-enrollment Charter schools (Doctoral dissertation). Texas A&M University.
- Günal, Y. (2014). Etkili okul değişkenlerinin öğrenci başarısı ile ilişkisi ve okul hesap verebilirliği (Ya- yımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Güngör, A. A. (2018). Etkili okul özelliklerinin dönüşümsel liderlik ve öğretmen bağlılığıyla ilişkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
- Helvacı, M. A., & Aydoğan, İ. (2011). Etkili okul ve etkili okul müdürüne ilişkin öğretmen gö- rüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 41-60.
- Heneveld W., and Craig, H. (1996). Schools count. World Bank Project designs and the quality of primary education in Sub−Saharan Africa.
- Hesapçıoğlu, M. (2006). Eğitim kurumlarında kalite olgusu ve kalite güvence sistemleri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 23, 143-160.
- Heyneman, S. P., & Loxley, W. A. (1983). The effect of primary-school quality on academic achi- evement across twenty-nine high-and low-income countries. American Journal of sociology, 88(6), 1162-1194.
- Hoy, K. M. and Miskel, C. G. (2010). Eğitim Yönetimi: Teori, Araştırma ve Uygulama (S. Turan, Çev.) Ankara: Nobel Yayınevi.
- Jenkins, P. H. (1995). School delinquency and school commitment. Sociology of Education, 221- 239.
- Kalaycı, H., & Özdemir, M. (2013). Lise öğrencilerinin okul yaşamının niteliğine ilişkin algıları- nın okul bağlılıkları üzerine etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 293-315.
- Kanmaz, A., & Uyar, L. (2016). Okul etkililiğinin öğrenci başarısı üzerindeki etkisi. International Journal of Assessment Tools in Education, 3(2), 123-136.
- Kızıldağ, S., Demirtaş Zorbaz, S., ve Zorbaz, O. (2017). Lise öğrencilerinde okul bağlılığı. Eğitim ve Bilim, 42(189).
- Knoff H. M. (2010). The Scale of Effective School Discipline and Safety ACHIEVE Incorporated. Copy- right 2010 by Howard M. Knoff/Project.
- Korkmaz, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ve örgüt sağlığının örgütsel bağlılık üzerinde etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 117-139.
- Kosciw, J. G. (2003). The 2003 National school climate survey. glsen.org/download/file/NDIyMA. 16 Şubat 2021 tarihinde edinilmiştir.
- Lipham, J. M. (1981). Effective principal, effective school. NASSP, 1904 Association Dr., Reston, VA 22091.
- MacBeath, J. (Ed.). (1998). Effective school leadership: Responding to change. London:
- Marzano, R.J. (2003). Using Data: Two wrongs and a right. Educational leadership.
- MEB. (2018). 2023 Vizyon Belgesi. http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf 15 Eylül tarihinde erişilmiştir.
- Mengi, S. (2011). Ortaöğretim 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin sosyal destek ve öz-yeterlilik düzeylerinin okula bağlılıkları ile ilişkisi (Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
- Okatan, Ö. ve Tomul, E. (2021). Uluslararası öğrenci başarılarını değerlendirme programı’na (PISA) göre Türkiye’deki öğrencilerin matematik başarıları ile ilişkili değişkenlerin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (57), 98-125.
- Özdemir, S., Sezgin, F., Şirin, H., Karip, E., & Erkan, S. (2010). İlköğretim okulu öğrencilerinin okul iklimine ilişkin algılarını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 213-224.
- Özdemir, Y. (2015). Ortaokul öğrencilerinde okul tükenmişliği: ödev, okula bağlılık ve akade- mik motivasyonun rolü. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 6(1), 27-35
- Özmen, A. (2013). İstatistik II. https://ets.anadolu.edu.tr/storage/nfs/IST202U/ebook/IST202U- 13V1S1-8-0-1-SV1-ebook.pdf 28 Mart 2021 tarihinde alınmıştır.
- Sağlam, A., & İkiz, F. E. (2017). Ortaokul öğrencilerinin şiddet eğilimleri ile okula bağlılık dü- zeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elementary Education Online, 16(3).
- Sarı, M. (2007). Demokratik değerlerin kazanımı sürecinde örtük program: Düşük ve yüksekokul yaşam kalitesine sahip iki ilköğretim okulunda nitel bir çalışma (Yayınlanmamış doktora tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Sarıer, Y. (2016). Türkiye’de Öğrencilerin akademik başarısını etkileyen faktörler: Bir meta- analiz çalışması. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 609-627.
- Şişman, M. ve Turan, S. (2004). Eğitim ve okul yönetimi. Y. Özden (Ed.), Eğitim ve okul yöneticili- ği içinde Ankara: Pegem.
- Tatar, M. (2006). Okul ve öğretmenin öğrenci başarısı üzerindeki etkisi. Milli Eğitim, 171, 156-
- Toprakçı, E. (2011). Eğitim Bilime Giriş. Ankara: Ütopya.
- Türkoğlu, H. (2002). İlköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin öğrenen organizas- yona ilişkin algıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Witmer, L. W. (2005). Relationshıps among transformatıonal leadership, family background, teachers’ commıtment to change, effective schools’ characteristics, and student achıevement in calıfornıa public comprehensive high schools: A structural equatıon model (Doctoral dissertation). Azusa Pasific Universitesi, California.
- Yağan, E. (2020). Okul iklimi ve okul etkililiği. M. Özgenel (Ed.), Örgüt ve okul iklimi içinde (159- 171). Ankara: Nobel.
- Yanık, M. (2018). Ortaöğretimde yapılan okul sporlarının öğrencilerin okula bağlılık düzeyine etkisi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16 (1), 73-78.
- Yılmaz, V. (2006). İlköğretim okullarında etkili okul özelliklerine sahip olmaz düzeyleri (Yayımlanma- mış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal bilimler Enstitüsü, Bolu.
