Author :
Year-Number: 2021-28
Yayımlanma Tarihi: 2021-09-23 14:11:32.0
Language : Türkçe
Konu : Eğitim Bilimleri
Abstract
Bu araştırmanın amacı, okul iklim ile öğretmen yabancılaşması arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Nicel araştırma yöntemi ve ilişkisel tarama modeli kullanılan bu araştırmaya Karabük ili merkez ve Safranbolu ilçesi farklı okul türlerinde görev yapmakta olan toplam 446 öğretmen katılmıştır. Yılmaz ve Altınkurt (2013) tarafından geliştirilen Örgütsel İklim Ölçeği ve Elma (2003) tarafından geliştirilen Öğretmen Yabancılaşması Ölçeği kullanılarak araştırma verileri toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizi için Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı ve Çoklu Doğrusal Regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonunda, örgütsel iklim ile öğretmen yabancılaşmasının alt boyutlarının ilişkili olduğu ve öğretmenlerin yabancılaşmasını açıklayan önemli bir değişkenin örgütsel iklim olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Bu araştırmada, örgütsel iklimin öğretmen yabancılaşmasının bir açıklayıcısı olduğuna ve örgütsel iklim boyutlarının öğretmen yabancılaşması boyutlarını anlamlı şekilde açıkladığına yönelik bulgulara ulaşılmıştır. Öğretmen yabancılaşmasının azaltacak sağlıklı okul iklimi oluşturulabilmesi için okul yöneticileri ve öğretmenler yönelik hizmetiçi eğitimler düzenlenmesi, yapılan araştırma sonucunda önerilmiştir.
Keywords
Abstract
The aim of this research is to determine the relationship between organizational climate and teacher alienation. A total of 446 teachers employed in different school types in Karabük city center and Safranbolu district participated in this study, The study was designed as a correlational one under quantitative research method. Research data were collected using the Organizational Climate Scale developed by Yılmaz and Altınkurt (2013) and the Teacher Alienation Scale developed by Elma (2003). Pearson Product-MomentCorrelational Coefficient and Multiple Linear Regression Analysis were conducted to analyse the data. At the end of the study, it was found that organizational climate is related to the sub-dimensions of teacher alienation and that organizational climate is an important variable explaining teachers' alienation. In this study, evidences were presented that organizational climate is an explanatory of teacher alienation and that dimensions of organizational climate explain the dimensions of teacher alienation in a meaningful way. Based on this result, it was recommended to organize trainings for school administrators and teachers in order to create a healthy school climate to reduce teacher alienation.
Keywords
- Açıkel, S. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel kültürleri ile işe yabancılaşmaları arasındaki ilişki (İstanbul İli Ataşehir İlçesi Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Ak, K. (2019). Okul iklimi ile öğretmenlerin işe yabancılaşma düzeyleri arasındaki iliş- ki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi /Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Samsun.
- Akar, H. (2018). The relationships between quality of work life, school alienation, bur- nout, affective commitment and organizational citizenship: A study on teachers. European Journal of Educational Research, 7(2), 169-180.
- Anderson, C.S. (1982). The search for school climate: A review of research. Review of Educational Research, 52(3), 368-420.
- Aşık, N. A. (2018). Örgüt iklimi ve işe yabancılaşma ilişkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 29-41.
- Avşar, D. (2019). Okul ikliminin işe yabancılaşma düzeyine etkisi. Yayınlanmamış dok- tora tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
- Atik S. (2016). Akademik başarının yordayıcıları olarak öğretmene güven, okula karşı tutum, okula yabancılaşma ve okul tükenmişliği. Yayınlanmamış doktora tezi, Malatya Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Malatya.
- Ayık, A., Diş, O. ve Şayir, G. (2020). Öğretmenlerin karşılaştıkları yıldırma (mobbing) davranışları ile örgütsel iklim ve işe yabancılaşma algıları arasındaki ilişki. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(55), 1603-1617.
- Baş, D. E. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin teknoloji liderliği rolleriyle okul ik- limi arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Başaran, İ.E. (1992). Yönetimde insan ilişkileri. Ankara: Gül Yayınevi
- Başaran, İ. E. (2000). Eğitim yönetimi: Nitelikli okul. Ankara: Feryal Matbaası
- Bayhan, V. (1997). Üniversite gençliğinde anomi ve yabancılaşma. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Brandon, P. vd(1994). Teacher involvement in school-conducted needs assessments: Issues of decision-making process and validity. Evaluation Review, 18(4), 458– 471. https://doi.org/10.1177/0193841X9401800405.
- Buluç, B. (2013). Örgüt kültütü ve iklimi, eğitim yönetiminde kuram ve uygulama. An- kara: Pegem A Yayıncılık.
- Bursalıoğlu, Z. (2016). Eğitim yönetimde teori ve uygulama.13. Baskı Ankara. Pegem Akademi.
- Burton,R., Lauridsen,J.,& obel, B. (2004).The impact of organizational climate and stra- tegic fit on firm performance. Human Resource Management 43(1), 67-82.
- Calabrese, R. L., & Fisher, J. E. (1988). The effects of teaching experience on levels of alienation. The Journal of psychology, 122(2), 147-153.
- Cemaloğlu, N. ve Şahin, D. E. (2007). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 465-484.
- Conley, S. (2006). Climate, school. In F. W. English (Edt.), Encyclopedia of educational leadership and administration (pp. 153-155).
- Dellar, G. B. (1998). School climate, school improvement and site-based manage- ment. Learning Environments Research, 1(3), 353-367.
- Dıpıetro, R. B. & Pızam, A. (2008). Employee alienation in the quick service restaurant industry. Journal of Hospitality and TourismResearch, 32(1), 22- 39.
- Diş, O. ve Ayık, A. (2016). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile örgüt iklimi arasındaki ilişki. Akademik Bakış Dergisi, 58, 499-518.
- Dobbs, J., Arnold, D. H. ve Doctoroff, G. L. (2004). Reexamining quality in early child- hood education: Exploring therelationship between the work environment and the classroom. Early Child Development and Care, 174(3), 281–295.
- Elma, C. (2003). İlköğretim okulu öğretmenlerinin işe yabancılaşması. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Emir, S. (2012). Ortaöğretim öğretmenlerinin yabancılaşma düzeyleri (Aydın ili örne- ği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
- Ergil, D. (1978). Yabancılaşma kuramına ilk katkılar. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgi- ler Fakültesi Dergisi, 33(3), 93-138.
- Erjem, Y. (2005). Eğitimde yabancılaşma olgusu ve öğretmen: Lise öğretmenleri üzeri- ne sosyolojik bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(4), 395-417.
- Eryılmaz, A., ve Burgaz, B. (2011). Özel ve resmi lise öğretmenlerinin örgütsel yabancı- laşma düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 36(161), 271-286.
- Gilmer,B.H. (1966).Industrial Psychology (2nd ed.).New York:McGraww-Hill.
- Greenglass, E. R., & Burke, R. J. (2003). Teacher stress. In M. F.
- Goddard, R.D.; Woolfolk-Hoy, A ve Hoy, W.K. (2000) Collective teacher efficacy: ITs meaning, measure, and ımpact on student achievement. American Educational Research Journal, 37, 479-507.
- Goodlad. J. 1. (1983). A study of schooling: Some implications for school improvement. Phi Delta Kappm, 64(8). 551-558.
- Güney, S. (2011). Örgütsel davranış. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Hascher, T., & Hagenauer, G. (2010). Alienation from school. International journal of educational research, 49(6), 220-232.
- Haynes, N. M., Emmons, C., & Ben-Avie, M. (1997). School climate as a factor in stu- dent adjustment and achievement. Journal of Educational and Psychological Consultation, 8(3), 321-329. doi: 10.1207/s1532768xjepc0803_4
- Hegel, F. (1986). Tinin Görüngübilimi, Çev. Aziz Yardımlı. İstanbul:İdea Yayınevi.
- Hoy, W.K., R. Blazovsky and W. Newland (1983). Bureaucracy and alienation: A com- parative analysis. The Journal Of Educational Administration. 21(2), 109-121.
- Hoy, W. K., & Clover, S. I. R. (1986). Elementary school climate. A revision of the OCDQ. Educational Administration Quarterly, 22(1), 93-110.
- Hoy, W. K. , & Forsyth, P. B. (1986). Effective supervision: Theory into practice. New York: Random House.
- Hoy, W. K., ve Miskel, C. G. (2015). Eğitim yönetimi. (S. Turan, çev.). Ankara: Nobel.
- Hoy, W. K.; Tarter, C. & Kottkamp, R.B.(1991) Open schools/healty schools: Measuring organizational climate. Beverly Hills: Sage Publication
- Hoy, W. K. , & Tarter, C. J. (1997). The road to open and healthy schools: A handbook for change. Thousand Oaks, CA: Corwin.
- Hunter, S. T., Bedell, K. E., & Mumford, M. D. (2007). Climate for creativity. Creativity Research Journal, 19(1), 69-90.
- Kahveci, G. (2015). Okullarda örgüt kültürü, örgütsel güven, örgütsel yabancılaşma ve örgütsel sinisizm arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış doktora tezi, Fırat Üniversitesi /Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
- Kalaycı, Ş. (2009). Spss uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
- Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
- Kasapoğlu, S. (2015). İlköğretim okulu öğretmenlerinin işe yabancılaşma düzeyleri ile örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
- Kesik, F., ve Cömert, M. (2014). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin işe yabancılaşma düzeylerine ilişkin algıları (Malatya İli Örneği). İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1),27-46.
- Kılıç, H. (2009). Sosyo-ekonomik değişkenler açısından eğitimde yabancılaşma olgusu ve öğretmen. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü/Sosyoloji Anabilim Dalı, Mersin.
- Kongar, E. (1979). Toplumsal değişim kuramları ve Türkiye gerçeği. Ankara: Bilgi Ya- yınları.
- Kösterelioğlu, M.A. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş yaşam kalitesi ile işe yabancılaşması arasındaki ilişki. Yayımlanmamış doktora tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bolu.
- Kurt, T., & Çalık, T. (2010). Okul iklimi ölçeği’nin (OİÖ) geliştirilmesi. Eğitim ve Bi- lim, 35(157), 167-180.
- Kurtulmuş, M. ve Karabıyık, H. (2016). Algılanan örgütsel adaletin öğretmenlerin işe yabancılaşma düzeylerine etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 5(2), 459-477.
- Kuru, F. K. (2009). Küresel mali kriz kapsamında insan kaynaklan yönetimi uygulama- ları ve örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü. Istanbul.
- Kutlu, H., ve Cansoy, R. (2020). Examining the relationship between school principals’ power styles and teacher alienation. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 9(1), 514 - 540 .
- Little, J. W. (1982). Norms of collegiality and experimentation: Workplace conditions of school success. American Educational Resemh Journal. 19(3), 325-340.
- Litwin,G.H., And Stringer,R.A., Jr. (1968). Motivation and organizational climate. Bos- ton: Harvard University Press.
- Lunenburg, F. C., & Ornstein, A. C. (2013). Eğitim yönetimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Marx, K. (2000). Yabancılaşma.(Somer K.,çrv). Ankara: Sol Yayınları.
- MEB. (2018). 2023 Eğitim Vizyon Belgesi. Erişim adresi: http://2023vizyonu.meb.gov.tr/
- Memduhoğlu, H. B. ve Şeker, G. (2010). Öğretmen algılarına göre ilköğretim okulları- nın örgütsel iklimi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(12), 1-26.
- Minibaş, J. (1993). Yabancılaşma kavramının incelenmesi ve banka sektörüne yönelik bir araştırma Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Özdemir, M. (2018) Eğitim yönetimi alanın temelleri ve çağdaş yönelimler. Ankara: Anı.
- Polat, M., Dilekmen, M., ve Yasul, A. F. (2015). Öğretmen adaylarında okula yabancı- laşma ve akademik öz-yeterlik: Bir Chaid Analizi İncelemesi. Uluslararasi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 214-232.
- Polat, M., Yavaş, T., (2012). Yabancılaşma, kurumsal değerler ve duygu yönetimi denk- lemi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 218-224.
- Sachs, J. (2003). The activist teaching profession. Maidenhead, UK: Open University Press.
- Schlichte, J., Yssel, N., & Merbler, J. (2005). Pathways to burnout: Case studies in teac- her isolation and alienation. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 50(1), 35-40.
- Seeman, M.(1959).On meaning of alienation. American Sociological Review, 24, 783-
- Sezgin, F. (2013). Sosyal bir sistem olarak okul, eğitim yönetiminde kuram ve uygula- ma Editör: Servet Özdemir). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Soza, J. (2015). Teacher alienation: Reconceptualizing the educational work environ- ment the faculty of the school of education. A doctoral dissertation Loyola Marymount University, USA.
- Şentürk, C. (2010). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik davranışları ile okul iklimi- nin karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
- Şimşek, H., Balay, R., ve Şimşek, A. S. (2012). İlköğretim sınıf öğretmenlerinde mesleki yabancılaşma. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(1), 53-72.
- Şişman, M. (2002). Öğretim liderliği. Ankara: Pegem.
- Uline, C. & Tschannen-Moran, M. (2008). The walls speak: The interplay of quality of facilities, school climate, and student achievement. Journal of Educational Administration, 46 (1), 55-73.
- Şişman, M. (2007). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Pegem.
- Waters, J. K., Roach, D., & Batlis, N. (1974). Organizational climate dimensions and job related attitudes. Personnel Psychology, 27(3), 465-476.
- Wei, L. T. (2003). Organizational climate and effectiveness in junior-middle schools in P. R. China. Unpublished master’s thesis, University of Regina, Canada.
- Witt, A. (1992). Alienation among research scientists. Journal of Social Pscyhology. Vol.
- Yakut, S. (2016). Öğretmenlerde yabancılaşma, yalnızlık ve dindarlık ilişkisi (Polatlı örneği). Yayımlanmamış doktora tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004) Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
- Yıldız, K., Akgün, N. ve Yıldız, S. (2013). İşe yabancılaşma ile örgütsel sinizm arasın- daki ilişki, The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (6), 1253-1284.
- Yılmaz, K., ve Altınkurt, Y. (2013). Örgütsel iklim ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 1-11.
- Yılmaz, S., ve Sarpkaya, P. (2009). Eğitim örgütlerinde yabancılaşma ve yöneti- mi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 314-333.
- Yılmaz, M (2020). Öğretmenlerin mesleki yabancılaşmalarına neden olan etmenlerin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karabük Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.
- Zielinski, A. E. and W. K. Hoy. (1983). Isolation and alienation in elementary schools. Educational Administration Quarterly, 19(2), 27-45. Extended Summary One of the features that distinguishes humans from other living things is that
- and one of the places where educational activities take place is school (Özdemir, 2018).
- Schools are social systems with a distinctive atmosphere (Wei, 2003). In other words,
- activities (Sezgin, 2013). Schools can achieve their goals with the efforts of their teac-
- hers (Waters, Roach, & Batlis, 1974). In order to achieve the desired goals in educatio-
- Şayir, 2020). Therefore, the climate of schools is an important variable for understan-
- ding teacher behavior (Burton, Lauridsen, & Obel, 2004). Climate expresses the inter-
- these relations (Şişman, 2007:156). In other words, organizational climate includes
- pectives on variables such as leadership style (Conley, 2006), it can also include ele-
- motivation methods (Güney, 2011). Kurt and Çalık (2010) pointed out that school cli-
- values (Hoy & Clover, 1986). Looking at the technical essence of schools; Educational
- execution of these activities are the teachers (Yılmaz, 2020). Because teachers are the
- in the literature (Calabrase & Fisher, 1988). Today, alienation, known as organizational
- disease, is a situation frequently experienced by teachers (Polat & Yavaş, 2012). Elma
- (2003) expressed that the teacher's job is meaningless, feeling powerless while doing
- the organization as indicators of alienation. Elma (2003) expressed that the teacher's job
- alienation (Ak, 2019; Aşık, 2018; Avşar, 2019). Teacher qualifications are also emphasized in the MEB (2018) 2023 Education
- Altınkurt (2013) and the Teacher Alienation Scale developed by Elma (2003). For the
- gues, and having positive and negative effects on teachers' moods (Hoy et al., 1990).
- hers (Hoy & Clover, 1986). According to the research results; It was seen that the sub-dimensions of the or
- climate (Diş & Ayık, 2016). According to the results of the research, it can be said that
- nold, & Doctoroff, 2004) support the current research findings. Because, it is thought
- Şahin, 2007; Memduhoğlu and Şeker, 2010). Suggestions Research results show that organizational climate dimensions and teacher alie
