Sosyal Bilgiler Dersini Almış Ortaokul Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlık Yeterliliğine İlişkin Bir Araştırma
Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı sosyal bilgiler dersini almış ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık yeterliliğini tespit etmek ve öğrencilerin bu beceri ile ilgili görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmada karma yöntem kullanılmıştır. Anket formu 239 ortaokul 8. sınıf öğrencine, görüşme formu da 19 öğrenciye uygulanmıştır. Finansal okuryazarlık anketinin analizinde SPSS 21.0 programı uygulanmıştır. Görüşme formundan elden edilen verilerin analizinde betimsel analiz tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda ulaşılan bulgular incelendiğinde öğrencilerin istek ve ihtiyaç kavramlarını birbirinden ayırabildikleri, alışveriş öncesi ihtiyaç listesi hazırlamanın önemli olduğunu, alışveriş yapılırken ürünün son kullanma tarihini kontrol etmenin önemli olduğunu, satın alınan ürünlerde belirli standartların bulunmasının önemli olduğunu, fiyat karşılaştırması yaparak alışveriş yapmanın önemli olduğunu, alışverişten sonra fiş/fatura almanın önemli olduğunu, satın alınan ürünlerde varsa eğer garanti belgesinin alınması gerektiğini, tüketici hakları konusunda bilinçli olmanın önemli olduğunu, paranın biriktirmekten çok harcanması gereken bir meta olduğunu, alışverişlerde paranın yetmediği durumlarda borçlanmanın mantıklı olduğunu, doğal kaynakları dikkatli kullanmanın önemli olduğunu düşündükleri tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to determine the financial literacy competency of secondary school students who have taken the social studies course and to reveal the students' views on this skill. Mixed method was used in the research. The questionnaire form was applied to 239 8th grade students and the interview form was applied to 19 students. SPSS 21.0 program was applied in the analysis of the financial literacy questionnaire. Descriptive analysis technique was used in the analysis of the data obtained from the interview form.When the findings obtained as a result of the research are examined, It has been determined that they think the concepts of want and need is different from each other, it is important to prepare a needs list before shopping, it is important to have certain standards in the purchased products, it is important to shop by comparing prices, it is important to get a receipt/invoice after shopping, if any, the warranty certificate should be obtained in the purchased products, it is important to be conscious about consumer rights, that money is a commodity to be spent rather than saved, it is reasonable to borrow money in cases where money is not enough for shopping, it is important to use natural resources carefully.
Keywords
- Ak Bingül, B., Türk, A. ve Ak, A.R. (2020) Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazar- lığı: “Kırklareli üniversitesi örneği”. Journal of History School, 44, 613-630.
- Albar, Ö., ve Duman, T. (2011). Bir tüketici grubu olarak kadınların mağaza markalı ürünlere karşı tutumları: Giresun ili örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 38, 79-100
- Alkan, V., Şimşek, S. ve Erbil, B. A (2019). Karma yöntem deseni: Öyküleyici alanyazın incelemesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(2), 559-582.
- Arslan, Ö. (2020). Üniversite öğrencilerinde finansal okuryazarlık düzeyinin belirlen- mesi: Sivas cumhuriyet üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (1), 227-257.
- Avşar, Z. (2003). Türkiye ve Türk cumhuriyetleri arasında pazarlama iletişimi açısın- dan tüketicinin korunması kalite ve standardizasyonun önemi. Bilig, 26, 45-76.
- Bakırtaş, D. ve Demirhan, H. (2015). İhtiyaç ve istek paradoksu: iktisadi ve metafizik bir yaklaşım. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 71-87
- Baykul, Y. (2000). Eğitimde ve psikolojide ölçme: Klasik test teorisi ve uygulaması. ÖSYM Yayınları.
- Cackley, A., P. (2014). Financial literacy: overview of federal activities,programs, and challen- ges. General Accountability Office.
- Cleary, R. T. (2022). Teaching kids about money. https://hoopis.com/wp- content/uploads/2022/02/White-Paper-Financial-Literacy-Teaching-Kids-AboutMoney.pdf adresinden erişildi. (ET:20.08.2022)
- Council for Economic Education (2013). National standards for financial literacy. https://www.councilforeconed.org/wp-content/uploads/2013/02/nationalstandards-for-financial-literacy.pdf adresinden erişildi. (ET:20.08.2022)
- Çelikten, L. (2020). Marmara finansal okuryazarlık programı’nın geliştirilmesi ve ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin finansal okuryazarlık becerilerine etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Çelikten, L., ve Doğan, M.C. (2020). Marmara finansal okuryazarlık tutum ve davranış ölçeğinin geliştirilmesi. HAYEF: Journal of Education, 17(2), 199-221
- Danvydenko, M. and Peetz, J. (2020). Shopping less with shopping lists: Planning in- dividual expenses ahead of time affects purchasing behavior when online grocery shopping. Journal of Consumer Behaviour, 19(1), 1-32.
- Doğan, M. (2011). Enerji kullanımının coğrafi çevre üzerindeki etkileri. Marmara Coğ- rafya Dergisi, (23), 36-52.
- Er, T. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının finansal okuryazarlık düzeylerinin incelen- mesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi+. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Er, B. ve Taylan, A., C. (2017). Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 297-317
- Erkılıç, A. (2019). Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyleri ve matematik ders başarı- larıarasındaki ilişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi+. Sakarya Üniversitesi
- Gilbert, D. T., Gill, M. J., & Wilson, T. D. (2002). The future is now: Temporal correction inaffective forecasting. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 88(1),430-441.
- Gökalp, F. (2007). Gıda ürünleri satın alma davranışında ambalajın rolü. Ege Akademik Bakış, 7(1), 79-97.
- Günsoy, B. (2013). Sürdürülebilir kalkınma. G. Günsoy, & M. T. Aktaş (Yay. Haz.). Doğal kaynaklar ve çevre ekonomisi (s. 144-172). Anadolu Üniversitesi Yayını.
- Güvenç, H. (2016). Lise öğrencileri için finansal okuryazarlık ölçeği geliştirme çalışma- sı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (3), 847-863.
- Karaaslan, H. (2020). Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi+. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Kocabaş, C. (2013). Kalite güvence ve standartları. https://www.ksu.edu.tr/depo/belgeler/kgs_ders_notu_2013_1511121534262424. pdf adresinden erişildi. (ET:15.08.2022)
- Koca, N., Yazıcı, S. ve Kulaca, İ. (2019). 6. sınıf öğrencilerinin doğal kaynakların bilinç- sizce tüketimi ve oluşan çevre sorunları hakkında hazırbulunuşluk düzeylerinin karikatürlerle belirlenmesi. IPERJ, 3(1), 10-22
- Koca, R. ve Yıldırım, R. (2016). Öğrencilerde doğal kaynakları koruma bilincinin geliş- mesine katkısı açısından sosyal bilgiler dersi 6. sınıf “ülkemizin kaynakları” ünitesinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 9 (46), 586-599
- Lusardi, A. (2013). Financial literacy in school is common sense. CITI-FT Financial Educa- tion Summit. 2013, December 9, Honk Kong
- Malbeleği, F. ve Sağlam, H., İ. (2013). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin bilinçli tüketiciliğe ilişkin görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 251
- Mamadova, G., Gökalp, M. ve Hatunoğlu, B., M. (2020). İlkokul ve ortaokul öğretim programlarındaki kazanımlarda finansal okuryazarlıkla ilgili öğrencilerin tutum ve görüşleri. OPUS, 18 (39), 591-636.
- Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Sosyal Bilgiler Dersi (4, 5, 6 7. sınıflar) Öğretim Programı. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20P ROGRAMI%20.pdf adresinden erişildi. (ET:15.08.2022)
- Nart, S. (2008). Tüketici haklarının pazar ortamındaki fonksiyonelliği: hak arama dav- ranışı ve bilgi, bilinç, tutum ilişkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(10), 2-30.
- Öz Öztürk, E., & Demir, Y. (2015). Finansal okuryazarlık ve para yönetimi: Süleyman demirel üniversitesi akademik personel üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (68), 113-134.
- Özdemir, A. R., ve Ayvalı H. (2007). Vergi bilincine sahip bireylerin fiş veya fatura al- ma duyarlılığını etkileyen faktörler. Maliye Dergisi, 153, 51-73
- Özen E. ve Kaya. Z. (2015). Finansal okuryazarlık seviyesinin ölçülmesi: üniversite öğrencile- ri üzerine bir araştırma. 19. Finans Sempozyumu, 21-24 Ekim 2015. Türkiye: Ço
- Roberts, C. (2022). Teaching children about borrowing money and credit. https://www.gohenry.com/us/blog/financial-education/teaching-childrenabout-borrowing-money-and-credit-money-missions adresinden erişildi. (ET:17.08.2022)
- Sarıgül, H. (2015). Finansal okuryazarlık tutum ve davranış ölçeği: geliştirme, geçerlik ve güvenirlik. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(1), 200-218.
- Taşyürek, N. (2010). Reklam ve reklamın tüketicilerin satın alma davranışları üzerindeki etki- si: Bir alan araştırması. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi+ Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Temizel, F. ve Bayram, F. (2011). Finansal okuryazarlık: Anadolu üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi (iibf) öğrencilerine yönelik bir araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 12(1), 73-86
- Terzi, Y. (2017). Güvenirlik analizi. https://ist-fef.omu.edu.tr/tr/hakkimizda/ders- notlari/GA-2017y.pdf. adresinden erişildi. (ET:17.08.2022)
- Usta, R. (2001). Ülkemizdeki tüketici hakları ile ilgili tüketicilerin bilgi düzeyini belir- lemeye yönelik bir araştırma. Teknoloji Dergisi, 3(4), 97-107.
- Ürün, H. (2020). Finansal okuryazarlık: Yüzüncü yıl üniversitesi ve Trakya üniversitesi iibf öğrencileri üzerine bir çalışma. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi+ Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Extended Abstract
