Bu araştırmada, Lise öğrencilerinin Özgür İrade Düzeyleri incelenmiştir. Bu amaçla ilk önce Özgür İrade Ölçeği (ÖİÖ) geliştirilerek geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları yapılmıştır. Takiben lise öğrencilerinin özgür irade düzeylerinin cinsiyet, yaş, evde oturan kişi sayısı, kardeş sayısı, annenin öğrenim durumu, babanın öğrenim durumu, annenin mesleği, babanın mesleği, evde çalışma odası var mı yok mu, günlük gazete takip etme durumu, dergi takip etme durumu değişkenlerine göre incelenmiştir. Ölçeğin kapsam geçerliliği, yapı geçerliliği incelenmiş. Kapsam geçerliliği için 10 uzmanın görüşlerine başvurulmuştur. Uzmanlardan gelen geri bildirimlere göre 62 maddelik madde havuzu 44 maddelik ölçek taslağı haline gelmiştir. 44 maddelik irade ölçeği 238 kişilik bir öğrenci grubuna uygulanmış öğrencilerden gerekli dönütlerde alınarak 18 maddelik özgür irade ölçeği elde edilmiştir. Özgür irade ölçeğinin yapı geçerliliği için sırasıyla açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ölçeğin madde toplam korelasyonlarına bakıldığında ise içsel özgür irade alt boyutunda yer alan maddelerin toplam korelasyon değerlerinin .36 ile .70 arasında değiştiği, dışsal özgür irade alt boyutunda yer alan maddelerin ise korelasyon değerlerinin .47 ile .64 arasında değiştiği görülmektedir. Özgür irade ölçeğinin model uyumu birinci düzey DFA ile incelenmiştir. 18 madde ve iki alt boyuttan oluşan özgür irade ölçeğinin faktör yapısının ki-kare uyum değerinin (?2=261,91, Sd=134, p=.00) anlamlı olduğu ve model uyumuna ilişkin olarak ?2/df değerinin 1.95 olduğu bulunmuştur. Özgür İrade Ölçeğinin güvenirliğini belirlemek için iç tutarlık analizi ve iki yarı güvenirlik analizi uygulanmıştır.
In this research, Free Will Levels of high school students were investigated. For that purpose, Free Will Scale (FWS) was primarily developed, and validity and reliability studies were carried out. Subsequently, free will levels of the high school students were investigated according to the variables of gender, age, number of people resident in the house, number of siblings, educational status of mother, educational status of father, profession of mother, profession of father, having a study room in the house or not, status of following up a daily newspaper, and status of following up a magazine. Content validity and construct validity of the scale were also investigated. Opinions of 10 specialists were asked for the content validity. According to the feedback of the specialists, the pool with 62 items was turned into the draft scale including 44 items. The free will scale with 44 items was performed to a student group including 238 participants, necessary feedbacks from the students were received, and 18-item free will scale was created. Exploratory and confirmatory factor analyses were successively employed for the construct validity of the free will scale. When item total correlations of the scale were investigated, total correlation values of the items in internal free will sub-dimension of the scale were noticed to vary between.36 and.70, and the correlation values of the items in external free will sub-dimension were determined to vary between .47 and .64. Model fit of the free will scale was investigated with first order CFA. Chi-square fit value (?2=261,91, Sd=134, p=.00) for the factor structure of the free will scale including 18 items and two sub-dimensions was found to be significant, and ?2/df value related to model fit was determined as 1.95. Internal consistency analysis and split-half reliability analysis were performed to determine the reliability of the Free Will Scale.