ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNDE BENLİK SAYGISININ YORDAYICISI OLARAK ANNELERİNİN DEPRESYON, KAYGI, STRES VE BENLİK SAYGI DÜZEYLERİ
Author :
Abstract
Bu çalışmada, ortaokul öğrencilerinde benlik saygısının yordayıcısı olarak annelerinin depresyon, kaygı, stres ve benlik saygı düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın diğer bir amacı da ortaokul öğrencilerinin benlik saygısının annelerinin öğrenim düzeyine göre anlamlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymaktır. Araştırmanın örneklemini, Samsun’un Havza ve Alaçam ilçelerinde çeşitli ortaokullarda öğrenim görmekte 74’ü kız 76’sı erkek olmak üzere 150 öğrenci ve 150 anne oluşturmaktadır. Araştırmanın modeli kesitsel türde ilişkisel tarama modeli olup katılımcılar seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmada veri toplama araçları olarak, araştırmacı tarafından çalışmaya katılanların cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, anne öğrenim düzeyini belirlemek amacıyla hazırlanan kişisel bilgi formu,öğrencilerin benlik saygı düzeylerini tespit etmek amacıyla Coopersmith Benlik Saygısı Envanteri, annelerin benlik saygı düzeylerini tespit etmek amacıyla Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ve annelerin depresyon, kaygı, stres düzeylerini tespit etmek amacıyla da Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği kullanılmıştır. Veriler SPSS 17 paket programı yardımı ile analiz edilmiş olup One-Way ANOVA ve Çoklu Regresyon Analiz yöntemleri kullanılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda, ortaokul öğrencilerinin benlik saygı düzeyinin annelerinin öğrenim düzeyine göre anlamlı olarak farklılaştığı,annelerin benlik saygı düzeyinin ortaokul öğrencilerinin benlik saygı düzeyini pozitif yönde yordadığı, annelerin depresyon, kaygı, stres düzeyinin ortaokul öğrencilerinin benlik saygı düzeyini yordamadığı saptanmıştır.
Keywords
Abstract
In this study, it was aimed to examine the depression, anxiety, stress and self-esteem levels of mothers as a predictor of self-esteem in middle school students. Another aim of the study is to show whether the self-esteem of middle school students is significantly differentiated according to the level of education of their mothers. The sample of the research is composed of 150 students and 150 mothers, 74 of whom are girls and 76 of whom are students, in various secondary schools in Samsun's Havza and Alaçam districts. The model of the research was cross-sectional relational screening model and the participants were determined by appropriate sampling method with non-random sampling methods. In order to determine the self-esteem levels of the students, the Coopersmith Self-Esteem Inventory, the Rosenberg Self-Esteem Scale to determine the self-esteem levels of the mothers, the gender, age, class level, And Depression Anxiety Stress Scale were used to determine depression, anxiety and stress levels of mothers. Data were analyzed with the help of SPSS 17 packet program and One Way ANOVA and Multiple Regression Analysis methods were used. It was determined that the self-esteem level of the middle school students significantly changed according to the education levels of the mothers, the mothers self-esteem level predicted the self-esteem level of the middle school students positively and the depression, anxiety and stress levels of the mothers did not predict the self-esteem level of the middle school students.
Keywords
- Aliyev, R.; Kalgı, M. E. (2014). İlköğretim öğrencilerinin utangaçlık ve benlik saygısı düzeylerini etkileyen faktörler. Turkish Journal of Education, 4,60-69.
- Akın, A.; Çetin, B., (2007). Depresyon, anksiyete ve stres (DASÖ) ölçeği geçerlilik ve güvenirlilik çalışması, Educational Science: Theory Practice, 7 (1), 241-268.
- Aktaş, S. (2011). 9. Sınıfta anne baba tutumları ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Albayrak, H. (1997). Annelerin Kaygı Düzeyleri ile Çocukların Bağımlılık Eğilimleri Arasındaki İlişkinin incelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Ayvalı, M. (2012). İlköğretim 4. Ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Benlik Saygısı ile Sosyal Uyum Düzeyi İlişkisi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
- Baybek, H. ve Yavuz, S. (2005). Muğla üniversitesi öğrencilerinin benlik saygılarının incelenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 75-95.
- Can, S. (2015). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden 5–6 Yaş Çocuklarında Akademik Benlik Saygısı. Sosyal Ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 34, 159-176.
- Çifter, A. (1985). Psikiyatri. Ankara: I. Gata Eğitim Yayınları.
- Çelik, A. (1994). Ssk Ankara Hastanesi Çocuk Psikiyatri Servisine Başvuran 9-14 Yaş Arasındaki Çocukların Benlik Kavramlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Kriz Dergisi,2(1), 240-246.
- Çetin, B. (2015). Kentte Ve Kırsalda Yetişmiş Ortaokul Öğrencilerinin Benlik Saygısı İle Saldırganlık Düzeylerinin İncelenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Nişantaşı Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Çuhadaroğlu, F. (1986). Adolesanlarda Benlik Saygısı. Yayınlanmış Uzmanlık Tezi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara.
- Çuhadaroğlu, F. (1996) Adolesansta Psikolojik Gelişim Özellikleri, Katkı Pediatri Dergisi, 17, 5, 273-288.
- Dereli, F.; Okur, S. (2008). Engelli Çocuğa Sahip Olan Ailelerin Depresyon Durumunun Belirlenmesi, Yeni Tıp Dergisi, 25, 164–168.
- Dilek, H.; Aksoy, A. B. (2013). Ergenlerin Benlik Saygısı ile Anne-Babalarının Benlik Saygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 95-109.
- Günday, M. (2010). Http// Aktüel Psikoloji Güncel Psikoloji Haberleri. Erişim tarihi 11 Kasım 2016.
- Güngörmüş, O. (1997). "Baba-Çocuk ilişkisi", Ana-Baba Okulu. (2.Baskı). İstanbul: İstanbul Kitabevi.
- Karabekiroğlu, K.; S. Miral, (2008). “Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Eğitimi”. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Temel Kitabı, ed. F. Çuhadaroğlu, 846-853, Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
- Kuzgun, Y. (1983). Benlik ve ideal benlik kavramlarının tercih edilen meslek kavramı ile ilgisi,Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16(1): 1-9.
- Öner, U. (1985). Benlik Gelişimine İlişkin Kavramlar. Ergenlik Psikolojisi. Ankara: Hacettepe Taş Yayıncılık, (2. Baskı), (67-83).
- Özmen, K. S. (2013). Anne-baba eğitimi programının çocuklardaki davranış sorunları ve anne- babaların depresyon düzeylerine etkisi. Kafkas Üniversitesi Eğitim ve Bilim Dergisi. 13,
- Pişkin, M. (1997). “Türk ve İngiliz Lise Öğrencilerinin Benlik Saygısı Yönünden Karşılaştırılması”, 3. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongre Kitapçığı,Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Adana.
- Pişkin, M. (1999). “Özsaygıyı Geliştirme Eğitimi”, İlköğretimde Rehberlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Sarıca, Ö. (2010). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden 5 Ve 6 Yaş Grubu Çocuklarının Benlik Kavramlarının Çeşitli Sosyo-Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Ünüvar, A. (2007). Lise Öğrencilerinin Algıladıkları Ana-Baba Tutumları İle Kendine Saygı Düzeylerinin İncelenmesi.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi
- Yavuzer, H. (1993). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Yavuzer, H. (2005). Çocuğu Tanımak Ve Anlamak. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Torucu, K.B. (1990). 13-14 Yaşındaki Gençlerin Sosyo-Ekonomik Düzeyi ve Ana-Baba Tutumlarındaki Farklılıkların Belirlenip Benlik Saygısına Etkisinin Araştırılıp Karşılaştırılması. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. EXTENDED ABSTRACT
