FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARI VE ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMLARI İLE İLKÖĞRETİM BÖLÜMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
Author :
Abstract
Öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik ve tutum ilişkisini inceleyen araştırmaların azlığı neticesinde bu konunun üzerinde durulması önem arz etmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, ögˆretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik ve tutum inançları arasındaki ilişkiyi belirlemek ve bu durumu çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Çalışmanın örneklemi, 2016-2017 akademik yılında Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 505 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırma tarama desenli gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda, öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik öz- yeterlik inançları çeşitli değişkenler bakımından anlamlı bir fark olmadığı; tutum inancında, bazı değişkenler açısından anlamlı fark olduğu sonucuna varılmıştır. Son olarak, öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik ve tutum inancı arasında orta düzeyde bir ilişki olduğu bulunmuştur.
Keywords
Abstract
It is important to focus on this issue in the light of the lack of research on self-efficacy and attitudes towards the teaching profession. The aim of the study is to determine the relation between self-efficacy and attitude beliefs towards the teaching profession of teacher candidates and examine this situation in terms of various variables. The sample of the study consisted of 505 teacher candidates who were educated at the Faculty of Education of Akdeniz University in the academic year 2016-2017. The research was carried out with a screening design. As a result of this study, the self-efficacy belief of the teacher candidates towards the teaching profession did not show any significant difference in terms of various variables; Attitude belief, there is a meaningful difference in terms of some variables. Finally, it has been found that there is a moderate relationship between self-efficacy and attitude beliefs toward the teaching profession.
Keywords
- Akbaş, A. Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretimi Özyeterlik İnançlarının Cinsiyet, Öğretim Türü ve Üniversitelere Göre İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 2, 98-110.
- Alabay, E. (2006). İlköğretim okul öncesi öğretmen adaylarının fen ile ilgili öz-yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi. Yedi Tepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 30-40.
- Arastaman, G. (2013). Eğitim ve fen edebiyat fakültesi öğrencilerinin öz-yeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 205-217.
- Ashton, P. (1984). Teacher efficacy: A motivational paradigm for effective teacher education. Journal of Teacher Education, 35(5), 28-32.
- Azar, A. (2010). Ortaöğretim fen bilimleri ve matematik öğretmeni adaylarının öz yeterlilik inançları, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 235-252.
- Azar, A., Akıncı M. (2009). “Öğretmen Adaylarının Öğretmen Özyeterlik İnancı, Akademik Başarı ve KPSS Başarıları Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından Yordanması”, 7. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Bal, H. F. (2010). Öğretmenlerin Fen Öğretimi Öz-Yeterlik İnançları ile Bilgisayar Kaygıları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Mersin.
- Bandura A. (1995). Self- Efficacy In Changing Societies. New York, Cambridge University.
- Bandura, A. (1977a). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191-215.
- Barfield V. & Burlingame, M. (1974). The pupil control ideology of teachers in selected schools. The Journal of Experimental Education, 42, 6-11.
- Başer, N., Günhan, B. C. ve Yavuz G. (2005). İlköğretim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerin öğretmen yeterlik algılarının karşılaştırılması üzerine bir araştırma. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
- Bayraktar, Ş. (2011). Turkish Preservice Primary School Teachers’ Science Teaching Efficacy Beliefs and Attitudes Toward Science: The Effect of a Primary Teacher Education Program. School Science and Mathematics. 111(3), 83- 92.
- Bozdoğan A. E., Aydın D. ve Yıldırım K. (2007). “Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8 (2), 83-97.
- Butt, G., Lance, A., Fielding, A., Gunter, H., Rayner, S., & Thomas, H. (2005). Teacher job satisfaction: Lessons from the TSW pathfinder project. School Leadership and Management, 25, 455-471.
- Cerit, Y. (2010). Öğretmen öz-yeterlik ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması ve sınıf öğretmeni adaylarının öz-yeterlik inançları, Eğitimde Kuram ve Uygulama, 6(1), 68-85.
- Chaplain, R.P. (2000). Beyond exam results? Differences in the social and psychological perceptions of young males and females at school, Educational Studies, 26(2), 177-190.
- Çakır, O. (2005). Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi İngilizce Öğretmenliği Lisans Programı (İÖLP) ve Eğitim Fakülteleri İngilizce Öğretmenliği Lisans Programı Öğrencilerinin Mesleğe Yönelik Tutumları ve Mesleki Yeterlik Algıları. Journal of Inonu University Faculty of Education, 6(9), 27-42.
- Çakır, Ö., Erkuş, A., ve Kılıç, F. (2004). Öğretmenlik Meslek Bilgisi Programının Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Mersin: Mersin Üniversitesi Yayınları.
- Çapa, Y., Çakıroğlu, J. & Sarıkaya, H. (2005). Öğretmen özyeterlik ölçeği Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 30 (137), 74-81.
- Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliği ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.9 (15), 33– 53.
- Çelenk, S. (1988). Eğitim yüksekokulu öğrencilerinin tutumları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Darling-Hammond, L., & Bransford, J. (2005). Preparing teachers for a changing world: What teachers should learn and be able to do. Hoboken, NJ: Jossey Bass/John Wiley.
- Demirtaş H, Cömert M., Özer N. (2011). Pre-service teachers self- efficacy beliefs and attitudes towards profession, Educ. Sci, 36(159),96-111.
- Denizoğlu, P. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen bilgisi öğretimi öz- yeterlik inanç düzeyleri, öğrenme stilleri ve fen bilgisi öğretimine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Duatepe, A. & Akkuş-Çıkla, O. (2004). The Attitudes towards Teaching Professions of In- service and Preservice Primary School Teachers. Pedagogika, 70, 61-65.
- Emmer ET., Hickman J. (1991). Teacher efficacy in classroom management and discipline. Educ. Psychol. Measure, 51, 755-765.
- Erdem, E. (2015). The Relatıonshıp Between Self-Effıcacy And Attıtudes Of Chemıstry Teacher Candıdates. Problems Of Education in the 21 Century, 63, 62-70.
- Gagne, R. M., (1985) The Conditions of Learning and Theory of Instruction. New York: CBS College Publishing.
- Gawith, G. (1995). A serious look at self-efficacy: or waking beeping slooty,http://www.theschoolquarterlycom/info_lit_archive/learning_thinking/95_ g_aslawebs.htm adresinden 05.11.2016 tarihinde alınmıştır.
- Giallo, R., & Little, E. (2003). Classroom behaviour problems: The relationship between preparedness, classroom experiences and self-efficacy in graduate and student teachers. Australian Journal of Educational and Developmental Psychology, 3, 21-34.
- Gordon C., Lim L., McKinnon D., Nkala F. (1998). Learning approach, control orientation and self-efficacy of beginning teacher education students. Asia Pacific J. Teach. Educ. Dev, 1(1), 53-63.
- Gurcay, D. (2015). Preservice Physics teachers‟ beliefs regarding their teacher efficacy and classroom management. Proc. Soc. Behav. Sci. 197,1101-1106.
- Gürol, A., Altunbaş, S. ve Karaaslan, N. (2011). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançları ve epistemolojik inançları üzerine bir çalışma. e-Journal of New World Sciences Academy, Education Sciences, 5(3), 1395-1404.
- Hashim, M., Ghani. M., Ibrahim, S. & Zain, S. (2014). The Relatıonshıp Between Teachers’ Self-Effıcacy And Attıtudes Towards Inclusıve Educatıon In Pulau Pınang, International Journal of Research In Social Sciences, 4 (7), 24-33.
- Henson, R.K. (2001). Understanding internal consistency reliability estimates: A conceptual primer on coefficient alpha. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 34, 177-189.
- İnceoğlu, M. (2004). Tutum Algı İletişim. (14).Ankara: Kesit Tanıtım.
- Kabaran.,H., Altıntaş.,S., Göçen Kabaran.,G., (2016). Öğretmen Adaylarının Eğitsel İnternet Kullanım Öz-Yeterlik İnançları İle Akademik Öz-Yeterlik İnançları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları.
- Kağıtçıbaşı, Ç. (1996). İnsan ve İnsanlar. (9.baskı). İstanbul: Evrim Yayınları.
- Kahyaoğlu, M., Yangın, S. (2007). İlköğretim Sınıf Öğretmenliği, Fen Bilgisi ve Matematik Öğretmen Adaylarının Fen Bilgisi Öğretimine Yönelik Tutumları, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (6), 203- 220.
- Kutlu N. & Gökdere M. (2012). Öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik tutumlarının ve özyeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. (Bildiriler), Niğde, http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek (17.04.2013).
- Morgil, İ., Seçken, N. & Yücel A. S. (2004). Kimya Öğretmen Adaylarının Öz- Yeterlik İnançlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 62- 72.
- Oğuz, A. ve Topkaya, N. (2008). Ortaöğretim alan öğretmenliği öğrencilerinin öğretmen öz- yeterlik inançları ile öğretmenliğe ilişkin tutumları. Akademik Bakış Dergisi, Sayı 14.
- Oral, B. (2004). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15, 88-98.
- Sağlam, A. Ç. (2008). Müzik Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1), 59-69.
- Saracaloğlu, A. S. (2003). 21. Yüzyılda Öğretmen Adaylarının Nitelikleri. Atatürk ve Cumhuriyete Armağan.
- Saracaloğlu, A. S. ve Kaşlı, A., (2001). Öğretmen Adaylarının Bilgisayara Yönelik Tutumları ile Başarıları Arasındaki İlişki. Ege Eğitim Dergisi. 1 (1), 12-127.
- Şimşek, C. (2012). Attitudes of Teacher Candidates Studying at Technical Education on Ability to Take the Role of a Teacher. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 11(2).
- Şişman M. (2004). Öğretmenliğe giriş. (7. Ed.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Tanrıöğen, A. (1997). Buca Eğitim Fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 55– 58.
- Tekbıyık, A & İpek, C. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının fen bilimlerine yönelik tutumları ve mantıksal düşünme becerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (4)1, 102-117.
- Tschannen-Moran, M., & Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805. doi:10.1016/S0742051X(01)00036-1
- Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 12(45), 109– 127.
- Yaman, S., Koray, Ö. C., & Altunçekiç, A. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının özyeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma, Türk Eğitim bilimleri Dergisi, 2(3), 355-364.
- Yenice, N. (2012). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik düzeyleri ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 11(39),036-058.
- Yılmaz, M. ve Çimen, O., (2008). Biyoloji eğitimi tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin biyoloji öğretimi öz-yeterlik inanç düzeyleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1) 20–29.
- Zusho, A., Pintrich, P.R. (2003). Skill and will: The role of motivation and cognition in the learning of college chemistry, International Journal of Science Education, 25(9), 1081
