PSİKOLOJİK DANIŞMAN ADAYLARININ KAYIP YAŞANTILARI VE YAS SÜRECİ İLE İLGİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı, psikolojik danışman adaylarının kayıp yaşantıları ve yas süreci ile ilgili değişkenlerin incelenmesidir. Yaşanan kayıpların ardından ortaya çıkan yas süreci doğal ve evrensel bir tepki olmasına rağmen hangi dönemde olursa olsun bireyler çeşitli sıkıntılar hissedebilmekte; kayıpla birlikte kişilerin yaşam kalitesi düşebilmekte; fiziksel, bilişsel ve davranışsal zorluklar nedeniyle de profesyonel desteğe ihtiyaç duyabilmektedirler. Psikolojik danışmanların etkili bir psikolojik danışma süreci yürütebilmesi için kendi yaşadıkları olumsuz yaşam deneyimleriyle etkili şekilde başa çıkabilmesi ve özellikle kendi kayıp ve yas süreçlerini başarılı şekilde yönetebilmeyi öğrenmeleri gerekmektedir. Bu araştırmada rehberlik ve psikolojik danışmanlık programı öğrencilerinin kayıp ve yas süreci ile ilgili değişkenlerin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma, nitel araştırma modelinde olgu bilim deseninde tasarlanmıştır. Çalışmanın katılımcıları uygun örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilirlik tekniği kullanılarak oluşturulmuştur. Araştırma Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi ve İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi PDR Lisans programlarının 3 ve 4. sınıflarına devam eden 115 psikolojik danışman adayından herhangi bir kayıp yaşantısı olduğunu bildiren 81 gönüllü psikolojik danışman adayı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nitel veriler, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile elde edilmiştir. Sonuç olarak, bu çalışmada psikolojik danışman adaylarının çoğunluğunun aile büyükleri başta olmak üzere ölüme bağlı kayıpları daha fazla yaşadığı; yas süreçlerinde az sayıda psikolojik danışman adayının herhangi bir profesyonel destek aldıkları; kullandıkları başa çıkma stratejileri ve yasla ilgili duygu ve düşünceleri incelendiğinde yaslarını sağlıklı şekilde yapılandırmadıkları görülmektedir. Sonuçlar psikolojik danışma becerileri açısından değerlendirildiğinde psikolojik danışman adaylarının yaşadıkları kayıplarla etkili şekilde başa çıkabilmeyi ve yas sürecini yapılandırmayı öğrenmeye gereksinimleri olduğu görülmektedir. Elde edilen bulgulara dayanarak psikolojik danışman eğitiminde kayıp ve yas konusuna odaklanmak, psikolojik danışman adaylarının kendi kayıp ve yas süreçlerini ekili şekilde yönetmesine yardımcı olmak ve yas danışmanlığı becerilerini kazandırmaya yönelik çalışmalar yapmak önemli bir ihtiyaç olarak görülmektedir.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to investigate the variables related to the loss experiences and grief process of psychological counselor candidates. Although the grief process that occurs after the losses is a natural and universal reaction, individuals may feel various troubles in any period; quality of life may decrease with loss; they may also need professional support due to physical, cognitive and behavioral difficulties. In order for psychological counselors to conduct an effective psychological counseling process, they need to be able to cope effectively with their own negative life experiences and learn how to manage their loss and mourning processes successfully. The research was designed in the phenomenological method in the qualitative research model. The study was carried out with 81 volunteer counselors who stated that there was any loss experience among 115 psychological counselor candidates attending 3rd and 4th grades of Burdur Mehmet Akif Ersoy University and İzmir Dokuz Eylül University PDR undergraduate programs. As a result majority of psychological counselor candidates experienced more death-related losses, especially family elders; a small number of psychological counselors received any professional support during the grief process; When coping strategies and feelings and thoughts about grief are examined, it is seen that they do not structure their grief in a healthy way. When the results are evaluated in terms of psychological counseling skills, it is seen that psychological counselor candidates need to learn how to cope effectively with the losses they experience and to structure the grief process. Based on the findings, it is seen as an important need to focus on the issue of loss and grief in psychological counselor training, to help psychological counselor candidates manage their own loss and grief processes in a cultivated way and to make efforts to gain grief counseling skills.
Keywords
- Balcı-Çelik, S. (2006). Yas ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 25, 105-111.
- Bildik, T. (2013). Ölüm, kayıp, yas ve patolojik yas. Ege Journal of Medicine, 52 (4), 223-229.
- Briere, J. N. ve Scott, C. (2016). Travma terapisinin ilkeleri belirtiler, değerlendirme ve tedavi için bir kılavuz (2. baskı). (B. D. Genç, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları (2014).
- Bonanno, G. A. ve Kaltman, S. (2001). The varieties of grief experience. Clinical Psychology Review, 21, 705-734.
- Charkow, W. B. (2000). Family-based DGR counseling: Identification of competency dimensions. Unpublished manuscript.
- Charkow, W. B. (2002). Family-based death and grief-related counseling: Examining the personal and professional factors that impact counselor competence. Dissertation Abstracts International: Section A. Humanities and Social Sciences, 62(12-A), 4070.
- Council for Accreditation of Counseling and Related Educational Programs. (2016a). 2016 CACREP Standards. Erişim Tarihi: 10 Ekim, 2019 http://www.cacrep.org/wp-content
- Drench, M. E. (2003). Loss, Grief, and Adjustment: A Primer for Physical Therapy, Part I. PT Magazine, 11(6), 50-61.
- Dube, M. (2017). The ordeal of "property stripping" from widows in a peri-urban community: The case of a selected ward in Binga District, Zimbabwe Socialwork (Stellenbosch. Online) Retrieved from http://www.scielo.org.za/scielo.php?script=sci_arttext
- Gizir, C. A. (2006). Bir kayıp sonrasında zorluklar yaşayan üniversite öğrencilerine yönelik bir yas danışmanlığı modeli. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2).
- Harrison, L. & Harrington, R. (2001). Adolescents' bereavement experiences. Prevalence, association with depressive symptoms, and use of services. J Adolesc. Apr; 24(2):159-69.
- Humphrey, M. (2017). Kayıp ve Yas İçin Danışmanlık Becerileri. (Çeviri Editörü: Fuat Tanhan). Yayınevi: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Jordan, J. R., & Neimeyer, R. A. (2003). Does grief counseling work?. Death studies, 27(9), 765-
- Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 15. Baskı. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- Kirwin, K.M., & Hamrin, V. (2005). Decreasing the risk of complicated bereavement and future psychiatric disorders in children. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing; 18(2): 62-78.
- Kübler Ross, E. (2009). On death and dying, New York: Macmillan Publishing Company.
- Lewinsohn PM, Rohde P, Seeley JR ve ark. (2001). Gender differences in suicide attempts from adolescence to young adulthood. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 40:427-434.
- McCoyd, J. L. M., Walter, C. A., & Lopez Levers, L. (2012). Issues of loss and grief. In L. Lopez Levers (Ed.), Trauma counseling: Theories and interventions (pp. 77-97). New York, NY, US: Springer Publishing Company.
- Neimeyer, R.A.. Burke, L.A., Mackay M.M, & Stringer, G.J.D. (2009). Grief Therapy and the Reconstruction of Meaning: From Principles to Practice. J Contemp Psychother. DOI 10.1007/s10879-009-9135-3.
- Noppe, I.C., Noppe, L.D. (2004). Adolescent experiences with death: letting go of immortality. Journal of Mental Health Counseling; 26(2):146-67.
- Ober, A. M., Granello, D. H., & Wheaton, J. E. (2012). Grief counseling: An investigation of counselors' training, experience, and competencies. Journal of Counseling & Development, 90(2), 150-159.
- Parkes, C. M. (1980). Bereavement counseling: Does it work? British Medical Journal, 281, 3-6.
- Sabuncuoğlu, O., Çevikaslan, A. Berkem, N.M. (2003). Marmara depreminden etkilenen iki ayrı bölgede ergenlerde depresyon, kaygı ve davranış. Klinik Psikiyatri Dergisi, 6(4):189-197.
- Savi Çakar, F. (2019). Psikolojik Danışman Eğitiminde Kayıp ve Yas Danışmanlığı. İNES, 2019 (17-21 Nisan). Antalya. Tam Metin Bildiri. https://ess2019.inescongress.com.
- Stroebe, M. S., Hansson, R. O., Schut, H. E., & Stroebe, W. E. (2008). Handbook of bereavement research and practice: Advances in theory and intervention. American Psychological Association.
- Stroebe, M. S., Hansson, R. O., Stroebe, W., & Schut, H. (2001). Introduction: concepts and issues in contemporary research on bereavement. Margaret S. Stroebe, Robert O. Hansson, Henk Schut ve Wolfgang E. Stroeebe (Ed.) Handbook of bereavement research: Consequences, coping and care. (s. 3-22). Washington, DC: Amerikan Psychological
- Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller için İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. Epsilon Yayınevi, İstanbul.
- Zara, A. (2011). Kayıplar, Yas Tepkileri ve Yas Süreci. http://www.aytenzara.com/wp- content/uploads
- Zhang, B., El-Jawahri, A. & Prigerson, H.G. (2006). Update on bereavement research: Evidencebased guidelines for diagnosis and treatment of complicated bereavement. Journal of Palliative Medicine, 9 (5), 1188-1203.
- Weymont, D. & Rae, T. (2006). Supporting Young People Coping with Grief, Loss and Death. A Lucky Duck Books. London: SAGE Publications.
- Worden, J. W. (2003). Grief counseling and grief therapy: A handbook fort he mental health practitioner. (3rd ed.). New York: Brunner-Routledge. (Original work pubished 1982).
- Wortman, C. M., & Silver, R. (1989). The myth of coping with loss. Journal of Consulting Clinical Psychology, 57, 349-359. EXTENDED ABSTRACT
