Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı ve iletişim becerileri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Araştırmada ayrıca okul öncesi öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı ve iletişim becerilerinin, onların demografik özelliklerine göre anlamlı farklılıklar gösterip göstermediğinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Katılımcılar 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Temel Eğitim Bölümü Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalı’nda örgün eğitim programında öğrenim gören 223 okul öncesi öğretmen adaylarından oluşmaktadır. Araştırmada veriler “Medya Okuryazarlığı Becerileri Ölçeği”, “İletişim Becerileri Envanteri” ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen veriler Kruskal-Wallis H testi, Mann-Whitney U testi, t-testi, Spearman ρ sıralama korelasyon katsayısı ve Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı kullanılarak çözümlenmiştir. Analizlerden elde edilen bulgular sonucunda okul öncesi öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı ve iletişim becerileri arasındaki ilişkinin pozitif, anlamlı ve orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların cinsiyetine göre medya okuryazarlık ve iletişim becerileri düzeyleri toplam puanlarının anlamlı farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların iletişim becerileri ve medya okuryazarlığı düzeyleri sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Katılımcıların bilgisayara sahip olma durumlarına göre medya okuryazarlığı düzeyleri anlamlı farlılık göstermekteyken, iletişim becerileri düzeyleri ise anlamlı farklılık göstermemektedir. Katılımcıların medya okuryazarlığı genel not ortalamaları ile pozitif ve anlamlı düzeyde ilişkiler göstermektedir. Ayrıca, iletişim becerilerinin davranışsal alt boyutu ile genel not ortalamaları arasında düşük düzeyli pozitif ve anlamlı bir ilişki saptanmıştır.
Keywords
Abstract
The aim of this research is to reveal the relationship between pre-school pre-service teachers' media literacy and communication skills. In the study, it was also aimed to reveal whether the media literacy and communication skills of pre-school pre-service teachers show significant differences according to their demographic characteristics. Participants consist of 223 pre-school pre-service teachers studying in the formal education program at Akdeniz University, Faculty of Education, Department of Pre-school Education in the 2019-2020 academic year. In the study, data were collected using the "Media Literacy Skills Scale", "Communication Skills Inventory" and "Personal Information Form". The obtained data were analyzed using Kruskal-Wallis H test, Mann-Whitney U test, t-test, Spearman ρ rank correlation coefficient and Pearson product moment correlation coefficient. As a result of the findings obtained from the analyzes, it was determined that the relationship between pre-school pre-service teachers' media literacy and communication skills was positive, significant and moderate. It was concluded that the total scores of the media literacy and communication skills levels of the participants did not differ significantly according to their gender. The communication skills and media literacy levels of the participants differ significantly according to the grade level variable. While the media literacy levels of the participants showed a significant difference according to their computer ownership, their communication skills levels do not differ significantly. Media literacy of the participants showed positive and significant correlations with their overall grade point averages. In addition, a low-level positive and significant relationship was found between the behavioral sub-dimension of communication skills and general grade point averages.
Keywords
- Adıgüzel, A. (2005). Avrupa Birliğine uyum sürecinde öğretmen niteliklerinde yeni bir boyut: Bilgi okuryazarlığı. Milli Eğitim Dergisi, 33(167), 53-70.
- Akaydın, Ş. ve Kurnaz, H. (2015). Türkçe öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri. V. Coşkun (Yay. Haz.), Türkçe’nin eğitim-öğretimine yönelik çalışmalar içinde (s. 394-402). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Alkan, C. (2005). Eğitim teknolojisi. (8.Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık
- Altun, A. (2009). Eğitim bilim açısından seçmeli medya okuryazarlığı dersi programına eleştirel bir yaklaşım. Journal of Kırsehir Education Faculty, 10(3), 97-109.
- Aslan, N. ve Basel, A. T. (2017). Eğitim fakültesi öğrencilerinin medya okur-yazarlık düzeyleri (İzmir örneklemi). Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1353-1372.
- Atabek, O. (2019a). Challenges in integrating technology into education. Turkish Studies - Information Technologies and Applied Sciences, 14(1), 1-19. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14810
- Atabek, O. (2019b). Personal differences and social networking: A comparison of two countries. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 14(4), 167-189. https://doi.org/10.29329/epasr.2019.220.10
- Atabek, O. (2020a). Development and validation of digital writing scale for pre-service teachers. Novitas-ROYAL (Research on Youth and Language), 14(2), 119-139.
- Atabek, O. (2020b). Experienced educators’ suggestions for solutions to the challenges to technology integration. Education and Information Technologies, 25(6), 5669– 5685. https://doi.org/10.1007/s10639-020-10243-y
- Atabek, O. ve Burak, S. (2019). Müzik öğretmeni adaylarının eğitim teknolojisine yöne- lik özyeterlilik ve tutumları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), 444-464. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.210.23
- Atabek, O. ve Burak, S. (2020). Pre-school and primary school pre-service teachers’ atti- tudes towards using technology in music education. Eurasian Journal of Educational Research, 87, 47-68. https://doi.org/10.14689/ejer.2020.87.3
- Atay, M. (2009). Erken çocukluk döneminde gelişim. Kök Yayıncılık.
- Aytaç, T. (2003). 21. yüzyılın başında öğretmenin değişen rolleri. Bilim ve Aklın Aydınlı- ğında Eğitim Dergisi, 45, 39-41.
- Bilici, İ. E. (2014). Medya okuryazarlığı ve eğitimi. Ankara: Nobel
- Bolat, S. (1996). Eğitim örgütlerinde iletişim: HÜ Eğitim Fakültesi uygulama- sı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(12), 75-80.
- Büyükbaykal, G. (2007). Televizyonun çocuklar üzerindeki etkileri. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 0(28), 41-44.
- Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SSPS uygulamaları ve yorum. (19. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Cüceloğlu, D. (2005). Yeniden insan insana. İstanbul: Remzi Yayınevi
- Çaplı, B. (1996). Çocuk ve televizyon. Yeni Türkiye, Kasım-Aralık, 2(12), 1334-1337.
- Çepni , O., Palaz, T. ve Ablak, S. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının medya ve televizyon okuryazarlık düzeylerinin çeşitli. Turkish Studies (Elektronik), 10(11), 431-446.
- Çetinkanat, C. (1998). Öğretmen adayları ve müfettişlerin bakış açısından öğretmen iletişim becerileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 4(2), 209-221.
- Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının eleştirel düşünmeye ilişkin görüşle- rinin belirlenmesi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 12(3), 93-108
- DeCarlo, L. T. (1997). On the meaning and use of kurtosis. Psychological methods, 2(3), 292-307.
- Dilekman, M., Başçı, Z. ve Bektaş, F. (2008). Eğitim fakültesi öğrencilerinin iletişim be- cerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 223-231.
- Durmuşoğlu Saltalı, N. ve Erbay, F. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin konuşma, din- leme ve empati becerilerinin çocuk sevme davranışı açısından incelenmesi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 14(1), 159-174.
- Erden, M. (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş, İstanbul: Alkım Yayıncılık
- Erigüç, G., Şener, T. ve Eriş, H. (2013). İletişim becerilerinin değerlendirilmesi: Bir mes- lek yüksekokulu öğrencileri örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 16(1), 45-65.
- Eristi, B. ve Erdem, C. (2017). Development of a media literacy skills sca- le. Contemporary Educational Technology, 8(3), 249-267.
- Erişti, B. ve Erdem, C. (2018). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı beceri dü- zeyleri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. Electronic Journal of Social Sciences, 17(67), 1234-1251.
- Ersanlı, K. ve Balcı, S. (1998). İletişim becerileri envanterinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(10), 7-12.
- Güçlü, (2009). Sınıf İçi İletişim ve Etkileşim. Küçükahmet Leyla (Ed.) .Sınıf Yöneti- mi,(17-55).Pegem Akademi, Ankara.
- Hobbs, R. (1999). The seven great debates in the media literacy movement.Journal of Communication, 48(1), 16-32
- İnan, T. (2015). Eğitim fakültesi öğrencilerinin medya okuryazarlığına ilişkin görüşleri. EKEV Akademi Dergisi, 19(62), 289-306.
- Januszewski, A. ve Molenda, M. (Eds.). (2008). Educational technology: A definition with commentary. New York, NY, USA: Routledge.
- Kaçar, A. Ö. ve Doğan, N. (2007). Okul öncesi eğitimde bilgisayar destekli eğitimin rolü. Akademik Bilişim, 31, 1-11.
- Kalan, Ö. G. (2010). ‚Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma‛. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, 1(39), 59–73
- Kapıkıran, N. A. ve Kapıkıran, Ş. (2000). İletişim becerisi eğitiminin anaokulu öğret- menliği öğrencilerinin empatik eğilim ve empatik becerileri üzerindeki etkileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(8), 69-77.
- Karaman, M. K. ve Karataş, A. (2009). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık dü- zeyleri. İlköğretim Online (elektronik), 8(3), 798-808.
- Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Akademik Yayıncılık.
- Karagözoğlu, G. (2003). Eğitim sistemimizde öğretmen yetiştirme politikamıza genel bir ba- kış. Eğitimde yansımalar: VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Merkezi, Sivas. 10-12.
- Korkut, F. (1996). İletişim becerileri değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), 18-23.
- Korkut, F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 143-149.
- Kurt, A. ve Kürüm, D. (2010). Medya okuryazarlığı ve eleştirel düşünme arasındaki ilişki: Kavramsal bir bakış. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (2), 20-34.
- Milli, M. S. ve Yağcı, U. (2017). Öğretmen adaylarının iletişim becerilerinin incelenme- si. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.17 (1), 286-298.
- Nalçacı, A., Meral, E. ve Şahin, İ. F. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının eleşti- rel düşünme ile medya okuryazarlıkları arasındaki ilişki. Doğu Coğrafya Dergisi, 21(36), 1-12.
- Ocak, G. ve Erşen, Z. B. (2015). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri algılarının in- celenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(33), 1-19.
- Özerbaş, M. A., Bulut, M. ve Usta, E. (2007). Öğretmen adaylarının algıladıkları iletişim becerisi düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 123-135.
- Pehlivan, K. B. (2005). Öğretmen adaylarının iletişim becerisi algıları üzerine bir çalış- ma. Elementary Education Online, 4(2), 17-23.
- Poyraz, H. ve Dere, H. (2001). Okul öncesi eğitimin ilke ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayın- cılık
- Radyo ve Televizyon Üst Kurulu.(RTÜK). (2017). Medya okuryazarlığı. Medya okurya- zarlığı. www.medyaokuryazarligi.gov.tr adresinden 01.01.2021 tarihinde alındı.
- Sarsar, F. ve Engin, G. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının medya okur-yazarlık düzey- lerinin incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 16(1), 165-176.
- Sezgin, S. İ. (2003). Açış konuşması. Eğitimde yansımalar: VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu Kitabı, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas,
- Som, S. ve Kurt, A. (2012). Anadolu bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğrencilerinin medya okuryazarlık düzeyleri. Journal of Educational Sciences International,2(1), 104-119
- Söylemez, Y. S. (2012). Asya ve Okyanusya ülkelerinde medya okuryazarlığı eğitimi: Türkiye ve Yeni Zelanda karşılaştırması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
- Şahin, A. (2011). Öğretmenler, öğretmen adayları ve medya ile bağı olan herkes için eleştirel medya okuryazarlığı. Anı Yayıncılık.
- Şişman, M. (2001). Öğretmenliğe giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Konokman, G., Tanrıseven, I., ve Karasolak, K. (2013). Öğretmen adaylarının eğitim araştırmalarına ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 141-158.
- Tezel Ş., Kandır, A., Can-Yaşar, M., ve Yazıcı, E.,(2012). Okul öncesi öğretmenlerinin iletişim becerilerinin bazı değişkenler yönünden incelenmesi. Internatıonal Refereed Academıc SocialScıences Journal, 3(5), 95-108
- Tekin, H. ve Erdoğan, N. I. (2020) Okul öncesi öğretmenlerinin ve öğretmen adayları- nın medya okuryazarlığı algıları ile medya alışkanlıklarının incelenmesi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 130-151.
- Thoman, E., ve Jolls, T. (2003). Literacy for the 21st century: An overview & orientation guide to media literacy education. Malibu, CA: Center for Media Literacy.
- Thoman, E. ve Jolls, T. (2008). 21. yüzyıl okuryazarlığı: Medya okuryazarlığına genel bir bakış ve sınıf içi etkinlikler. Ankara: Ekinoks Yayınevi.
- Topuz, H. (2007). Medya eğitimi: Medya çözümlemesi. N. Türkoğlu ve M. Cinman Şimşek (Yay. Haz.), Medya okuryazarlığı (1-4). İstanbul: Kalemus Yayınları.
- Tunçeli, H. İ. (2013). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Sakarya Üniversitesi örneği). Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3), 51-58.
- Uslu, S., Yazıcı, K. ve Çetin, M. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (23), 756-778.
- Ünal, F. (2003). Empatik iletişim eğitiminin okul öncesi çocuğu olan annelerin empatik beceri düzeylerine etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Yavuzer, H. (2013). Çocuk eğitimi el kitabı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Yazıcı, Z. (2013). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk sevme eğilimlerinin ince- lenmesi. Mediterranean Journal of Humanities, 3(2), 279-286.
- Yılmaz, E. ve Aladağ, S. (2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Gazete ve Dergi Takip Etme Alışkanlıkları ile Medya Okuryazarlık Düzeyleri Arasındaki İlişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(4), 1-16
- Yılmaz, M., Üstün, A. ve Odacı, H. (2009). Okul öncesi öğretmen adaylarının iletişim becerileri düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 8-19.
