Kalkınmada Öncelikli İllerde Çalışan Sınıf Öğ-retmenlerinin İş Doyumlarının Belirlenmesi (Şırnak İli Örneği)
Author :
Abstract
Bu araştırmada, kalkınmada öncelikli illerden Şırnak ilinde görev yapan sınıf öğretmenlerin iş doyumu düzeylerini; cinsiyet, yaş, medeni durum, mesleki kıdem, mezun olduğu fakülte, görev yaptığı yer, eğitim durumu ve görev yaptığı okul türü değişkenleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma yöntemi kapsamında ilişkisel tarama modeli ile gerçekleştirilmiş olan araştırmanın evrenini kalkınmada öncelikli illerden Şırnak il merkezinde ve ilçelerde Milli eğitim Bakanlığına bağlı toplam 297 ilkokulda çalışan sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır. Şırnak ili Araştırmanın örneklemini ise 2023-2024 yıllarında basit rastgele örnekleme yöntemi ile seçilmiş 60 ilkokul ve bu okullarda görev yapan 406 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama sürecinde, Şahin (1999) tarafından geliştirilen "İş Doyumu Ölçeği" kullanılmıştır. Verilerin analizinde “IBM SPSS Statistics 26” istatistik paket programından yararlanılmış olup, bağımsız gruplar t testi, ANOVA ve Kruskal-Wallis H Testi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenler okullarını sevdiklerini ve mesleklerinin kişisel gelişimlerine katkı sağladığını ifade ederken, velilerin ilgisizliği iş verimliliğini düşüren önemli bir etken olarak öne çıkmaktadır. Meslektaş ilişkilerinde yaşanan sorunlar ve okul yöneticilerinin sert tutumları iş doyumunu olumsuz etkilerken, kadın öğretmenlerin iş doyum düzeyleri erkek öğretmenlere kıyasla daha düşük bulunmuştur. Yaş, medeni durum ve mesleki kıdem gibi değişkenlerin iş doyumu üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığı tespit edilmiş; ancak mezun olunan fakülte türü ve görev yeri, iş doyumu açısından belirleyici olmuştur. Eğitim Fakültesi mezunu öğretmenlerin iş doyum düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüş, il merkezinde çalışan öğretmenlerin ise köy ve beldelerde görev yapanlara kıyasla daha yüksek iş doyumu yaşadığı belirlenmiştir. Ayrıca, lisans mezunu öğretmenlerin iş doyum düzeyleri yüksek lisans mezunlarına göre daha yüksek bulunurken, normal öğretim yapan okullardaki öğretmenlerin iş doyumu düzeylerinin, ikili öğretim yapan okullardaki öğretmenlere göre daha yüksek olduğu ortaya konmuştur. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak öğretmenlere, okul yöneticilerine, politika yapıcılarına ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.
Keywords
Abstract
This study aimed to examine the job satisfaction levels of Primary school teachers working in Şırnak, one of the priority provinces for development, in terms of variables such as gender, age, marital status, professional seniority, faculty of graduation, place of employment, educational status and type of school they work in. The research, which was conducted with the relational screening model within the scope of the quantitative research method, consists of Primary school teachers working in a total of 297 primary schools affiliated to the Ministry of National Education in Şırnak city center and its districts, one of the priority provinces for development. The sample of the research in Şırnak province consists of 60 primary schools selected by simple random sampling method in 2023-2024 and 406 Primary school teachers working in these schools. The "Job Satisfaction Scale" developed by Şahin (1999) was used in the data collection process. Data analysis was conducted using the IBM SPSS Statistics 26 statistical package program, which employed independent samples t-tests, ANOVA, and Kruskal-Wallis H tests. Research results indicate that teachers love their schools and that their professions contribute to their personal development, while parental indifference stands out as a significant factor reducing job productivity. Problems in professional relationships and the harsh attitudes of school administrators negatively affect job satisfaction, and female teachers' job satisfaction levels were found to be lower than male teachers'. Variables such as age, marital status, and professional experience were not found to have a significant effect on job satisfaction; however, the type of faculty graduated from and the location of employment were found to be determinants of job satisfaction. Teachers who graduated from faculties of education were found to have higher levels of job satisfaction, while teachers working in provincial centers experienced higher job satisfaction compared to those working in villages and towns. Additionally, while job satisfaction levels were found to be higher among teachers with bachelor's degrees than among those with master's degrees, job satisfaction levels among teachers in regular schools were higher than among teachers in dual-shift schools. Based on the research results, recommendations were made for teachers, school administrators, policymakers, and researchers.
