Author:
Abstract
Bu araştırmada okul müdürlerinin liderlik davranışları ile öğretmenlerin özerklik davranışları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın evrenini, 2015-2016 yılında Muğla il merkezi ve ilçelerindeki ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, oransız küme örneklemesi tekniği kullanılarak belirlenen 479 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri Ölçeği ile Öğretmen Özerkliği Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde betimsel istatistikler, t-testi, ANOVA, korelasyon ve çoklu regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, okul müdürleri daha çok dönüşümcü liderlik davranışları, sonra sürdürümcü ve en sonda da serbest bırakıcı liderlik davranışları göstermektedirler. Öğretmenlerin genel özerklik davranışları orta düzeyin üzerindedir. Öğretmenler, özerklik boyutları arasında en çok öğretme süreci özerkliği; en az mesleki gelişim özerkliği davranışları sergilemektedir. Okul müdürlerinin liderlik davranışları ile öğretmen özerkliği arasında pozitif ve negatif düzeyde ilişkiler vardır. Genel öğretmen özerkliği davranışları ile dönüşümcü liderlik davranışı arasında aynı yönlü ve düşük düzeyde bir ilişki vardır. Ancak genel öğretmen özerkliği davranışları ile sürdürümcü liderlik davranışları ve serbest bırakıcı liderlik davranışları arasında ters yönlü ve düşük düzeyde bir ilişki görülmektedir. Okul müdürlerinin liderlik davranışları genel öğretmen özerkliğinin davranışındaki değişimin %6,3’ünü açıklamaktadır. Yordayıcı değişkenlerden sadece dönüşümcü liderlik değişkeninin genel öğretmen özerkliği ve özerklik alt boyutları üzerinde anlamlı yordayıcı olduğu bulunmuştur.
Keywords
Abstract
In this study, it was aimed to determine the relationship between leadership behaviors of school principals and autonomous behaviors of teachers. The population of the research designed in the screening model was composed of teachers working in primary, secondary and high schools in the center and districts of Muğla city in 2015-2016 academic year. The sample of the study was composed of 479 teachers determined by using disproportional cluster sampling technique. Leadership Styles Scale and Teacher Autonomy Scale of the school principals were used as data collection tools. In analysis of the data, descriptive statistics, t-test, ANOVA, correlation and multiple regression analyses were used. According to the results of the research, school principals showed transformational leadership behaviors more, followed by transactional and laissez-faire leadership behaviors, respectively. Teachers' general autonomy behaviors were over medium level. There were positive and negative relationships between school principals' leadership behaviors and teacher autonomy. There was a positive and low level of relationship between general teacher autonomy behaviors and transformational leadership behaviors. However, there was a negative and low relationship between general teacher autonomy behaviors and transactional leadership behaviors and laissez-faire leadership behaviors. Leadership behaviors of school principals predicted 6.3% of the change in general teacher autonomy behavior.