Author :
Abstract
Sosyal yaşamın hemen hemen her alanında anlaşmazlıklar, uyuşmazlıklar ve zıtlaşmaların yaşanması doğal görülmektedir. Çatışma kavramı genel olarak; bireylerin veya grupların çeşitli nedenlerle kendi içlerinde veya aralarındaki anlaşmazlık, zıtlaşma veya uyumsuzluk olarak tanımlanabilir. Okullar, sosyal yaşamın küçük bir örneği olarak insan ilişkilerinin yoğun yaşandığı bir örgüttür. Buna bağlı olarak çatışmaların yaşanması da kaçınılmazdır. Bu araştırmanın amacı, okullarda çatışma nedenlerini ortaya koymak, yönetici ve öğretmen açısından çatışmaların nasıl çözüldüğünü saptamaktır. Araştırmada betimsel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırma grubunu Ankara ili Çankaya ilçesi kamu ortaokullarındaki yöneticileri ve öğretmenler oluşturmaktadır. Okul yöneticileri ve öğretmenlerin görüşleri, görüşme yoluyla alınmıştır. Yöneticilere ve öğretmenlere açık uçlu sorular sorulmuş ve cevaplar niteliksel analiz teknikleriyle çözümlenmiştir. Okullarda yaşanan çatışmaların nedenleri üç başlıkta toplanmıştır. Bunlar; bireysel, örgütsel ve yönetsel çatışma nedenleridir. Çatışmaların çözümü konusunda bireysel, örgütsel ve yönetsel çatışmalara yönelik çözüm stratejileri belirlenmeye çalışılmıştır. En sık kullanılan çatışma çözüm yöntemleri, uzlaşma, ikna, kaçınma, görmezden gelme, bürokratik yapının değiştirilmesi, baskı, çatışmalara kayıtsız kalma olarak sıralanabilir.
Keywords
Abstract
Disputes, conflicts and contradictions are natural in almost all areas of social life. The concept of conflict in general; it can be defined as disagreement, contradiction or incompatibility between individuals or groups within themselves or between them for various reasons. Schools, as a small example of social life, is an organization where human relations are intense. Consequently, conflicts are inevitable. The aim of this research is to reveal the causes of conflict in schools and to determine how the conflicts are resolved in terms of teachers and administrators. Descriptive scanning method was used in the study. The research group consists of administrators and teachers in public secondary schools in Çankaya district of Ankara. The opinions of school administrators and teachers were obtained through interviews. Administrators and teachers were asked open-ended questions and the answers were analyzed by qualitative analysis techniques. The causes of the conflicts in schools are categorized under three headings. These; individual, organizational and managerial conflicts. In order to solve conflicts, individual, organizational and managerial conflict resolution strategies are tried to be determined. The most commonly used conflict resolution methods are reconciliation, persuasion, avoidance, ignoring, changing the bureaucratic structure, oppression, indifference to conflicts.
Keywords
- Aşçıoğlu, V. (2007). İşletmelerde Çatışma Yönetimi ve Sağlık Sektöründe Bir Uygulama, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
- Atay, K. (2001). Okul Müdürlerinin Çatışmaları Çözümleme Stratejilerine İlişkin Öğretmen Okul Müdürü ve Denetmen Algıları. Eğitim Yönetimi Dergisi, Ankara.
- Balcı, A. (2010). Açıklamalı Eğitim Yönetimi Terimleri Sözlüğü. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Başak, B. (2010). Çatışma Ve Çatışma Yönetimi: İzmir Kamu ve Vakıf Üniversitelerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
- Bayar, A. (2015). Bir Örgüt Olarak Okulda Meydana Gelen Çatışma Nedenleri ve Çözüm Yollarına Yönelik Okul Müdürlerinin Görüşleri. Sakarya UniversityJournal of Education. 5/3 (Aralık/December 2015) S. 130-141. DOI: http://dx.doi.org/10.19126/suje.67976.
- Baysal, C. ve Tekarslan, E. (1996). Davranış Bilimleri, İstanbul: Avcıol Basım Yayım.
- Can, H. (2005). Organizasyon ve Yönetim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Ceylan, A. Ergün, E. ve Alpkan, L. (2000). Çatışmanın Sebepleri ve Yönetimi. Doğuş Üniversitesi Dergisi. Cilt 1, Sayı 2. S 39-51.
- Çimensel, İ. (1999). Hemşirelerin Hastanelerdeki Örgütsel Çatışma Nedenlerine İlişkin Görüşlerin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Çolak, M. (2007). Örgütlerde Çatışmanın Yönetiminde Gücün Kullanımı ve Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
- Dişbudak, T. (2011). Örgütlerde Çatışma Yönetimi: Bankacılık Sektöründe Kocaeli Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
- Doğan, S. (2012). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Liderlik Stilleri İle Kullandıkları Çatışma Çözüm Stratejileri Arasındaki İlişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. Cilt 1, Sayı 4.
- Engin, A. (2010). Örgütlerde Çatışmanın Yönetimi Ve Bir Kamu İktisadi Teşebbüsünde Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Eren, E. (2001). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınları.
- Gümüşeli, A. İ. (1994). İzmir Ortaöğretim Okulları Yöneticilerinin Öğretmenler ile AralarındakiÇatışmaları Yönetme Biçimleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Güneş, A. (2008). Okul Müdürlerinin Çatışma Yönetimi İle Yönetim Stilleri Arasındaki Farklar. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Güzel, H. M. (2010). Yüksek Öğretim Kurumlarında Örgütsel Çatışma ve Yönetimi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Karip, E. (2000). Çatışma Yönetimi, Ankara:Pegem A Yayıncılık, 3. Baskı.
- Kılınç, T. (1985). Örgütlerde Çatışma: Mahiyeti Ve Nedenleri. İ. Ü. İşletme Fakültesi Dergisi. Cilt 14, Sayı 1.
- Koçak, S. (2012). Öğretmenler Arası Çatışmalar İle Okul Müdürü-Öğretmen Çatışmalarında Kullanılan Yöntemlerin Ve Etkililik Düzeylerinin Karşılaştırılması (Uşak İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Koçel, T. (2001). İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Beta Basım, 8. Baskı.
- Kurt, E. (2019). İlkokul Yöneticileri ile Öğretmenler Arasında Yaşanan Çatışmalar ve Yöneticilerin Uyguladıkları Çözüm Yolları. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
- Nural, E., Ada, Ş. Ve Çolak, A. (2012). Öğretmen Algılarına Göre Okul Müdürlerinin Kullandıkları Çatışma Yönetimi Yöntemleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal BilimlerEnstitüsü Dergisi. 16 (3): 197-210.
- Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2011). Örgütsel Davranış, Eskişehir: Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayınları. Yayın No:149.
- Özmen, F. ve Aküzüm, C. (2010). Okulların Kültürel Yapısı İçinde Çatışmalara Bakış Açısı ve Çatışma Çözümünde Okul Yöneticilerinin Liderlik Davranışları. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, Cilt, 2-2, Sayfa, 65-75.
- Sütlü, T. (2007). Örgütsel Çatışma ve İşgören Üzerine Etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Şamdan, A. İ. (2008). Örgütsel Çatışma ve Çözümlenme Yöntemleri: Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
- Şen, Y. S. (2012). Örgütlerde Çatışma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Şimşek, M. Ş. (2002). Yönetim ve Organizasyon. Konya: Günay Ofset.
- Türnüklü, A. (2005). Lise Yöneticilerinin Çatışma Çözüm Strateji ve Taktiklerinin Sosyal Oluşturmacılık Kuramı Perspektifinden İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. Sayı, 42. Sayfa, 255-278
- Uçar, Y. (2007). İş Yaşamında Çatışma Yönetimi ve Sidemir Sivas Demir Çelik İşletmeleri A.Ş.’de Bir Araştırma, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas.
- Yıldırım, A. Ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara. Seçkin Yayıncılık. 11. Baskı.
