SINIF ÖĞRETMENLERİNİN ÖZEL YETENEK (KAYNAŞTIRMA) KARARI OLAN ÖĞRENCİLERİN EĞİTİM SÜREÇLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Ülkemizde özel yetenek (kaynaştırma) kararı olan öğrencilere ilişkin olarak yürütülen çalışmaların büyük bir ivme kazandığı ve bu çalışmaların kazandığı ivmeye bağlı olarak, özel yetenekli öğrencilerin eğitim süreçlerinin de gün geçtikçe daha fazla üzerinde durulan bir konu haline geldiği görülmektedir. Alan yazın incelendiğinde, sözü edilen bu süreçlerde sınıf öğretmenlerinin önemli bir rolünün olduğu anlaşılmaktadır. Bu araştırmanın amacı, özel yetenek (kaynaştırma) kararı olan öğrencilerin eğitim süreçlerine ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesidir. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Çalışma grubu, amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme ile oluşturulmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak uzman görüşleri alınarak araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılırken; elde edilen verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada İstanbul ili, Beylikdüzü ilçesindeki ilkokullarda görev yapan ve sınıfında “özel yetenek kararı” verilmiş öğrencisi bulunan 28 sınıf öğretmeninin, özel yetenek tanılı öğrencilerin eğitim süreçlerine ilişkin görüşleri incelenmiştir. Elde edilen verilere bağlı olarak öğretmen görüşleri yedi tema altında analiz edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin tanılama süreçlerine genel olarak güvenmedikleri, Zenginleştirilmiş Eğitim Programı (ZEP) hazırlamak konusunda kendilerini yetersiz hissettikleri, Destek Eğitim Odası (DEO) süreçlerinde sorun yaşadıkları sonuçlarına ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
It is observed that the studies carried out with regard to students with special ability (inclusion) decision in our country have gained a great momentum, and due to the momentum gained by these studies, the education processes of the students with special abilities have become an issue more and more emphasized day by day. When the literature is examined, it is understood that classroom teachers have an important role in these processes. The purpose of this study is to examine the opinions of the classroom teachers regarding the educational processes of students with special ability (inclusion) decision. In the study, case study, one of the qualitative research methods, was used. The study group was formed by criterion sampling, one of the purposeful sampling methods. While using the semi-structured interview form prepared by the researchers by taking the expert opinions as the data collection tool in the study; content analysis was used in the analysis of the data obtained. In the study, the opinions of 28 classroom teachers, who work in primary schools in Beylikdüzü district of Istanbul city and have students with a “special ability decision” in their classes, on the educational processes of the students with special ability diagnosis were examined. Depending on the data obtained, teachers' opinions were analyzed under seven themes. It was concluded that classroom teachers do not generally trust the diagnostic processes, feel insufficient to prepare an Enriched Education Program (ZEP), and experience problems in the Support Education Room (DEO) processes.
Keywords
- Akar, İ. ve Şengil Akar, Ş. (2012). İlköğretim okullarında görev yapmakta olan öğretmenlerin üstün yetenek kavramı hakkındaki görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 423-436.
- Bakioğlu, A. ve Levent, F. (2013). Üstün yeteneklilerin eğitiminde Türkiye için öneriler. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 31-44.
- Batmaz, G. ve Çermik, H. (2019). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik yaptıkları öğretimsel düzenlemelerde karşılaştıkları engeller ve aldıkları destekler. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5(1), 27-38.
- Birgili, B. ve Çalık, B. (2013). Üstün yeteneklilerin eğitimleri ve Türkiye’ye bakış. Üstün Yetenekli Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(2), Özel Sayı, 67-77.
- Cankaya, Ö. ve Korkmaz, İ. (2012). İlköğretim I. kademede kaynaştırma eğitimi uygulamalarının sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13(1), 1-16.
- Cengizhan, S. (2019). Sınıf öğretmenlerinin özel yetenekli öğrenciler için etkinlik tasarlamada- uygulamada karşılaştıkları güçlükler ve eğitime ilişkin görüşleri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(5), 27–36.
- Creswell, J. W. (2018). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1983).
- Dağlıoğlu, H. E. (2010). Üstün yetenekli çocukların eğitiminde öğretmen yeterlikleri ve özellikleri. Milli Eğitim Dergisi, 40(186), 72-84.
- Eakin, J. R. (2007). How regular classroom teachers view the teaching of gifted students. Doctoral study. Walden University.
- Ekinci, A., Sümer, S., Bozan, S. ve Çete, U. (2018). Sınıf öğretmenlerinin özel yetenekli öğrencilere ilişkin algıları: Metaforik bir çalışma. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(3), 1-20.
- Ekinci, A. (2002). İlköğretim okullarının üstün yetenekli çocukların eğitimine elverişlilik düzeyi ile ilgili öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
- Gökdere, M. ve Ayvacı, H.Ş. (2004). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklar ve özellikleri ile ilgili bilgi seviyelerinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (18), 17-26.
- Gümüş, M. ve Tan, Ç. (2015). İlkokul ve ortaokul çağında kaynaştırma eğitimi gören öğrencilere karşı normal gelişim gösteren öğrencilerin tutumlarının incelenmesi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (4), 90-110.
- Kaplan Sayı, A. (2018). Dezavantajlı özel yetenekli çocuklar için zenginleştirilmiş destek eğitim programı projesi katılımcı görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies, 13(4), 749-770.
- Karabulut, R. (2018). Destek eğitim odaları ve üstün yetenekliler eğitimi. International Journal of New Approaches in Special Education, 1(1), 90–100.
- Kaya, F. (2015). Öğretmenlerin üstün zekâ kavramı ve üstün zekâlı öğrencilerin özel gereksinimleri. Eğitim ve Bilim, 40(177), 59-74.
- Koç, M. ve Olçay Gül, S. (2018). Üstün yetenekli öğrencilerin tanılanması ve yönlendirilmesi sürecinde rehber öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri. International Congress On Gifted and Talented Education (IGATE 2018). 2535.
- Koçyiğit, S. (2015). Ana sınıflarında kaynaştırma eğitimi uygulamalarına ilişkin öğretmen- rehber öğretmen ve ebeveyn görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(1), 391-415.
- Kutay, V. (2018). Inclusive education in Turkey. Studies in Educational Research and Development, 2(2), 144-162.
- Levent, F., Cengizhan, S. ve Avcu, A. (2018). Özel yetenekli öğrencilerin eğitimine yönelik sınıf öğretmenlerine uygulanan etkinlik hazırlama eğitiminin etkililiğinin incelenmesi. Milli Eğitim Özel Sayı, 2018/1, 385-412.
- MEB, Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2018). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm
- MEB, Özel Yetenekli Bireylerin Eğitimi Strateji ve Uygulama Kılavuzu. Erişim adresi: https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_11/25034903_zelyeteneklibireylerineiti mistratejiveuygulamaklavuzu.pdf
- Milli Eğitim Temel Kanunu, Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 24/6/1973 Sayı : 14574. Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf
- Nar, B. ve Tortop, H.S. (2017). Türkiye’de özel/üstün yetenekli öğrenciler için destek eğitim odası uygulaması: Sorunlar ve öneriler. Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 83-97.
- Sadioğlu, Ö., Bilgin, A., Batu, S. ve Oksal, A. (2013). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin sorunları, beklentileri ve önerileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(3), 1743-1765.
- Sarıay, S.A. (2019). Özel yetenekli öğrencilerin eğitiminde bilim ve sanat merkezlerinin rolü: Öğretmen ve veli görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Niğde.
- Şahin, A. ve Gürler, B. (2018). Destek eğitim odasında ve kaynaştırma ortamlarında çalışan öğretmenlerin bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecinde yaşadıkları güçlüklerin belirlenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(29), 594-625.
- Şenol, C. (2011). Üstün yetenekliler eğitim programlarına ilişkin öğretmen görüşleri (BİLSEM Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
- Tortop, H. S. ve Dinçer, S. (2016). Destek eğitim odalarında üstün/özel yetenekli öğrencilerle çalışan sınıf öğretmenlerinin uygulama hakkındaki görüşleri. Journal of Education Research, 4(2), 11-28.
- Yavuz, Y. ve Yavuz, O. (2016). Destek eğitim odasında uygulanan etkinliklerin ilkokul düzeyindeki üstün yetenekli öğrencilerin yaratıcılık becerilerine etkisi. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 4(1), 1-13.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yılmaz Bolat, E. ve Ata, N. (2017). Kaynaştırma eğitimi uygulamaları hakkında okul yöneticilerinin görüşleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 165-185.
- Zafirova Malcheva, T., Boytchev, P., Stefanova, E., Mihnev, P. ve Stefanov, K. (2019). E- learning and flipped classroom in inclusive education course design for teachers training. 2019 29th Annual Conference of the European Association for Education in Electrical and Information Engineering (EAEEIE). 4-6 Sept. 2019.
