Üniversite Öğrencilerinde Kariyer Kararı Alma Öz Yeterliliğinin Yordayıcıları Olarak Bazı Demografik Değişkenler, Umut ve Algılanan Sosyal Destek
Author:
Abstract
İnsan hayatında üniversite yılları, kariyerle ilgili kararlarda önemli bir geçiş dönemidir. Kariyerle ilgili kararları etkileyen kişisel faktörlerden biri, bireyin kariyer kararı verme öz yeterliliğidir. Öte yandan, yüksek istihdam oranları, teknolojik gelişmelerle birlikte işin doğasında meydana gelen değişimler ve modern yaşamda artan belirsizlikler gibi günümüz iş dünyasındaki karmaşıklık, kariyer karar verme sürecini her zamankinden daha karmaşık hale getirmektedir. Sosyal bilişsel kariyer teorisinden yola çıkan bu çalışma, Türkiye'deki 781 üniversite öğrencisinin kariyer kararı verme öz yeterliliğini yordamada bilişsel-kişisel (cinsiyet ve umut) ve bağlamsal (sosyo-ekonomik durum ve algılanan sosyal destek) değişkenlerin rolünü araştırmıştır. Hiyerarşik regresyon analizleri, umut ve algılanan sosyal desteğin kariyer kararı verme öz-yeterliğindeki varyasyonun %38,5'ini açıkladığını ve bunlar arasında umudun en güçlü yordayıcı olduğunu göstermiştir. Öte yandan, cinsiyet ve sosyo-ekonomik statü kariyer kararı verme öz yeterliliği ile güçlü bir şekilde bağlantılı değildir. Üniversite düzeyinde kariyer danışmanlığı ve öğrenci destek hizmetleri için teorik ve pratik çıkarımlar tartışılmıştır.
Keywords
Abstract
College years in people's lives are a significant transition period in career-related decisions. One personal factor that impacts career-related decisions is an individual's career decision-making self-efficacy. On the other hand, today's complexity in the world of work, such as high employment rates, changes in the nature of work with technological developments, and increased uncertainties in modern life, make the career decision-making process more complex than ever. Drawing from the social cognitive career theory, this study investigated the role of cognitive-person (gender and hope) and contextual (socio-economic status and perceived social support) variables in predicting career decision-making self-efficacy among the 781 college students in Turkey. Hierarchical regression analyses showed that hope and perceived social support explained 38.5 % of the variation in career decision-making self-efficacy, among which hope was the strongest predictor. On the other hand, gender and socio-economic status are not robustly linked to career decision-making self-efficacy. Theoretical and practical implications for college-level career counseling and student support services are discussed.