Author:
Abstract
Edilgen yapılı filler; hukuki yazışmalarda, akademik çalışmalarda, günlük konuşma dilinde, mesajlaşmalarda yapılan eylemi vurgulamak, tevazu göstermek, özneyi gizlemek amacıyla kullanılmaktadır. Bu sebeple üniversitelerde verilen Türk dili derslerinde edilgen yapının doğru öğretilmesi özellikle akademik çalışmalarda öğrencilerin dili doğru kullanması açısından fayda sağlayacaktır. Bu amaçla üniversite öğrencileri için hazırlanmış Türk dili kitaplarında edilgen yapının/çatının nasıl ele alındığı doküman incelmesi yoluyla nitel bir çalışma olarak ele alınmıştır. Çalışmada dört farklı üniversiteye ait Türk dili kitapları incelenmiştir. Edilgen çatılı fiillerde üçüncü şahıs dışında farklı şahıs eklerinin kullanılabileceğine dair bir açıklamaya veya örneğe incelenen dört kitapta da rastlanmamıştır. Sözde öznenin ne olduğuna ve hangi durumda nesnenin yerine kullanıldığına dair yapılan açıklamalarda eksiklikler tespit edilmiştir. Edilgen yapının anlatımında yıllardır kalıplaşmış olan “camı kırdı/ cam kırıldı” örneğinin verilmesi, üniversite düzeyine gelmiş öğrencilerin seviyesine, yaşına, hazırbulunuşluk düzeyine uygunluk göstermemektedir. Sonuç olarak üniversiteler için yazılan Türk dili kitaplarında edilgenlik konusunun anlatımında yetersiz kalındığı, öğrenci seviyesine uygun örneklemeler yapılmadığı tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Passive verbs are used in legal correspondence, academic studies, daily spoken language, messaging, in short, to emphasize the action, to show humility, to hide the subject. For this reason, teaching the passive voice correctly in Turkish language courses given at universities will be beneficial for students to use the language correctly, especially in academic studies. For this purpose, how the passive voice is handled in Turkish language books prepared for university students was analyzed as a qualitative study through document analysis. Turkish language books of four different universities were analyzed in the study. No explanation or example was found in the four books examined that different personal suffixes other than the third person can be used in verbs with passive voice. Deficiencies were found in the explanations of what the pseudo-subject is and in which cases it is used instead of the object. Giving the example of "he broke the glass / the glass broke", which has been stereotyped for years in the expression of the passive construction, is not suitable for the level, age and readiness level of the students who have reached the university level. As a result, it has been determined that the Turkish language books written for universities are inadequate in the expression of the subject of passivity and that examples suitable for the level of students are not made.