Genel Eğitim Okulundaki Bir Kaynaştırma Öğrencisine Okulda Bulunan Toplumsal Ortamları Kullanma Becerisinin Öğretiminde Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği
Author :
Year-Number: 2021-29
Yayımlanma Tarihi: 2021-12-08 22:24:37.0
Language : Türkçe
Konu : Özel Eğitim
Abstract
Bu araştırmada hafif düzeyde zihinsel yetersizlik tanısı almış olan bir kaynaştırma öğrencisine, devam ettiği okulundaki kantin ve kütüphane ortamlarını bağımsız olarak kullanabilmesi amacıyla; kantinden yiyecek/içecek satın alma becerisi ile kütüphaneden ödünç kitap alma becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği incelenmiştir. Araştırma ilköğretim ikinci kademeye devam etmekte olan 15 yaşındaki bir kaynaştırma öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sosyal geçerliliği akademisyenlerin ve öğretmen adaylarının görüşleri alınarak değerlendirilmiştir. Tek denekli araştırma modellerinden davranışlar arası yoklama evreli çoklu yoklama modeli kullanılarak gerçekleştirilen araştırmanın sonuçları, eşzamanlı ipucuyla öğretimin zihinsel yetersizlik tanısı almış olan bir kaynaştırma öğrencisine okulundaki toplumsal ortamları kullanma becerisinin öğretiminde etkili olduğunu göstermektedir. Çalışmanın sosyal geçerlilik verileri, akademisyenlerin ve öğretmen adaylarının çalışmaya ilişkin olumlu görüş bildirdiklerini göstermektedir.
Keywords
Abstract
In this study, the efficacy of simultaneous prompting method in teaching the skill of borrowing books from the library and ability to buy food/beverage from the canteen to an inclusive student diagnosed with mild intellectual disability in order to enable the student to use the canteen and library environments of his school by himself/herself was examined. The academicians and teacher candidates were interviewed to investigate social validity of the study. The results of the study, which was carried out using a multiple-baseline design across behaviors from a single-subject research design, show that the simultaneous prompting method is effective in teaching the skills of using social environments at school to an inclusive student diagnosed with intellectual disability. Analysis of social validity data indicated that the academicians and teacher candidates had positive beliefs toward the intervention.
Keywords
- Acarlar, F. (2016). Kaynaştırma modeli ve özel gereksinimli küçük çocukların özellikle- ri. B. Sucuoğlu ve H. Bakkaloğlu (Ed.), Okul öncesinde kaynaştırma içinde (s. 21-74). Ankara: Kök Yayıncılık.
- Aslan, T. (2009). Zihin engelli bireylere elektrikli çim biçme makinesiyle çim biçme becerisi öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Yüksek Lisans Tezi. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Aslan, Y. ve Eratay, E. (2009). Zihin engelli bireylere kumaş üzerine çizilen desene pul işleme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 10 (2), 15-34.
- Alberto, P.A. & Troutman, A.C. (2009). Applied behavior analysis for teachers. Upper Saddle River, NJ: Pearson.
- Akmanoglu-Uludag, N., & Batu, S. (2005). Teaching naming relatives to individuals with autism using simultaneous prompting. Education and Training in Developmental Disabilities, 40 (4), 401-410.
- Alquraini, T. & Gut, D. (2012). Critical components of successful inclusion of students with severe disabilities: Literature review. International Journal of Special Education, 27 (1), 42-59.
- Arı, A., Deniz, L. & Düzkantar, A. (2010). Özel gereksinimli bir öğrenciye toplama ve çıkarma işlem süreçlerinin eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10 (1), 49-68.
- Bakkaloğlu, H., Yılmaz, B., Altun Könez, N. & Yalçın, G. (2018). Türkiye’de okul öncesi kaynaştırma konusunda yapılan araştırmalar bize neler söylüyor? İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (1), 119-150.
- Barton, E. E. & Joseph, J. D. (2015). What is quality inclusion. In E. E. Barton, and B. J. Smith, (Eds). The preschool inclusion toolbox: How to build and lead a highquality program (p. 33-45). Brookes Publishing.
- Batu, S, İftar, G & Uzuner, Y. (2004). Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 350.
- Bozarslan, B. & Batu, E. S. (2014). Özel anaokullarında çalışan eğiticilerin okulöncesi dönemde kaynaştırma ile ilgili görüş ve önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 86-108.
- Collins, B. C., Terrell, M. & Test, D. W. (2017). Using simultaneous prompting procedu- re to embed core content when teaching a potential employment skill. Career Development and Transition for Exceptional Individuals, 40, 36–44.
- Colozzi, G. A., Ward, L. W. & Crotty, K. E. (2008). Comparison of simultaneous promp- ting procedure in 1:1 and small group instruction to teach play skills to preschool students with pervasive developmental disabilities. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 43, 226-248.
- Çakmak, S. (2011). Görme engeli olan bireyler için hazırlanan otobüse binme becerisi öğretim materyalinin etkililiği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 94-111.
- Çolak, A., Vuran, S. & Uzuner, Y. (2013). Kaynaştırma uygulanan bir ilköğretim sını- fındaki sosyal yeterlik özelliklerinin betimlenmesi ve iyileştirilmesi çalışmaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi , 14 (2), 33-49.
- Eliçin, Ö., Dağseven Emecen, D. & Yıkmış, A. (2013). Zihin engelli çocuklara doğrudan öğretim yöntemiyle temel toplama işlemlerinin öğretiminde nokta belirleme tekniği kullanılarak yapılan öğretimin etkililiği. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 37, 118-1361.
- Ergenekon, Y. (2012). Otizmli çocuklara videoyla model olma kullanılarak ev kazala- rında basit ilk yardım becerilerinin öğretimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (4), 2739-2766.
- Genç, D. (2010). Otistik özellikler gösteren çocuklara eşzamanlı ipucuyla öğretimin yalnız sunulmasıyla video modelle birlikte sunulmasının karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Gök, G. & Erbaş, D. (2011). Okulöncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri. International Journal of Early Childhood Special Education, 3 (1), 66-87.
- Gözün, Ö & Yıkmış A. (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bilgilen- dirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 65-77.
- Guralnick, M.J. (2001). A framework for change in early childhood inclusion. In M. J. Guralnick (Ed.), Early childhood inclusion: Focus on change (pp. 3-35). Baltimore: Brookes.
- Güneş, N. (2012). Annelerin sunduğu eş zamanlı ipucuyla öğretimin gelişimsel yetersizliği olan çocuklarına bağcık bağlama becerisinin öğretimi üzerindeki etkililiği. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Güzel Özmen, R. & Vayiç, Ş. (2007). Oku-Altını çiz-Böl-Birleştir stratejisinin zihin en- gelli öğrencilerin hece tanıma becerilerini kazanmalarında etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 8 (2), 1-18.
- Hassan, A. E. H., Adhabi, E. A. & Wright Jones, L. C. (2017). The impact of inclusion setting on social interaction and psychological adjustment of students with disabilities. International Journal of Scientific Research in Science&Technology, 2 (4), 121128.
- Henninger, W. R. & Gupta, S. S. (2014). How do children benefit from inclusion. Varios, First Steps to Preschool Inclusion, Baltimore, Brookes, 33-57.
- Kanpolat, E. (2008). Otistik bireylere adı söylenen giysiyi gösterme becerisinin öğretiminde bilgisayar aracılığıyla sunulan eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Yüksek Lisans Tezi. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Lawrence, S., Smith, S. & Banerjee, R. (2016). Preschool inclusion: Key findings from research and implications for policy. Child Care & Early Education Research Connections.
- Leblebici, T. (2012). Zihinsel engelli öğrencilere galoş yapma becerisinin öğretiminde eşzaman- lı ipucuyla öğretimin etkililiği. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Maciag, K. G., Schuster, J. W., Collins, B. C., & Cooper, J. T. (2000). Training adults with moderate and severe mental retardation in a vocational skill using a simultaneous prompting procedure. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 35, 306–316.
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- Odluyurt. S & Batu, S. (2009). Okul öncesi dönemdeki kaynaştırmaya hazırlık becerile- rinin öğretmen görüşlerine ve alanyazın taramasına dayalı olarak belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9 (4), 1819-1851.
- Orçan, M. & Özmen, E.R. (2012). Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş öğrencilerin okuma hızının arttırılmasında sağaltım paketlerinden etkili olanın belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 13 (1), 41-54.
- Orel, A., Zerey, Z. & Töret, G. (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yöne- lik tutumlarının incelenmesi . Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi , 5 (1), 23-33.
- Öncül, N. & Batu, S. (2005). Normal gelişim gösteren çocuk annelerinin kaynaştırma uygulamasına ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 6 (2), 37-54.
- Özen, A., Ergenekon, Y. & Ülke-Kürkçüoğlu, B. (2017). Effects of using simultaneous prompting and computer-assisted instruction during small group instruction. Journal of Early Intervention, 39(3), 236-252.
- Parrott, K. A., Schuster, J. W., Collins, B. C., & Gassaway, L. J. (2000). Simultaneous prompting and instructive feedback when teaching chained tasks. Journal of Behavioral Education, 10(1), 3-19.
- Rasmussen, M. U., & Tekinarslan, İ. Ç. (2017). Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere yemek masası hazırlama becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Education Sciences, 12(4), 147-162.
- Reichow, B., & Wolery, M. (2009). Comparison of everyday and every-fourth-day pro- be sessions with the simultaneous prompting procedure. Topics in Early Childhood Special Education, 29, 79-89.
- Sadioğlu, Ö., Bilgin, A., Batau, S. & Oksal, A. (2013). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştır- maya ilişkin sorunları, beklentileri ve önerileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13 (3), 1743-1765.
- Saraç, T & Çolak, A. (2012). Kaynaştırma uygulamaları sürecinde ilköğretim sınıf öğ- retmenlerinin karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüş ve önerileri. Mersin University Journal of Faculty of Education, 8 (1), 13-28.
- Sönmez, N. & Aykut, Ç. (2011). Gelişimsel yetersizliği olan bir çocuğa annesi tarafın- dan bağımsız tuvalet yapma becerisinin eşzamanlı ipucu ile kazandırılması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 1151-1171.
- Sucuoğlu, B & Özokçu, O. (2005). Kaynaştırma öğrencilerinin sosyal becerilerinin de- ğerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 6 (1), 41-57.
- Tekin-İftar, E. (2003). Effectiveness of peer delivered simultaneous prompting on teac- hing community signs to students with developmental disabilities. Education and Training in Developmental Disabilities, 38, 77-94.
- Tekin-İftar, E. (2008). Parent-delivered community-based instruction with simultane- ous prompting for teaching community skills to children with developmental disabilities. Education and training in developmental disabilities, 249-265.
- Tekin-Iftar, E., Collins, B.C., Spooner, F. & Olcay-Gül, S. (2017). Coaching teachers to use a simultaneous prompting procedure to teach core content to students with autism. Teacher Education and Special Education, 40 (3), 225-245.
- Tekin-İftar, E. & Kırcaali-İftar, G. (2012). Özel eğitimde yanlışsız öğretim yöntemleri. Anka- ra: Vize Basın Yayın.
- Toper Korkmaz, Ö. & Vuran, S. (2007). Hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan öğrenci- lere renk isimlerinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), (29), 143-155.
- Topsakal, M., & Düzkantar, A. (2004). Zihin özürlü çocuklara oto yıkama becerisi öğre- timinde hata düzeltmesi yapılarak gerçekleştirilen eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 79-94.
- Ünal, F. & İflazoğlu Saban, A. (2014). Kaynaştırma uygulamasının yapıldığı sınıflarda, öğretmenlerin kaynaştırmaya yönelik tutumları-I. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23 (1), 388-405.
- Vuran, S. & Gül Olçay, S. (2012). Özel eğitim alanında görev yapan eğitimcilerin işba- şında eğitimi: ayrık denemelerle öğretim formatında eşzamanlı ipucu stratejilerinin kullanımının öğretimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi. 12(3), 2091-2110. EXTENDED ABSTRACT
